Ambitieus masterplan voor de Bourlaschouwburg

Het voorbije jaar werd onder leiding van twee Londense architectenbureaus — DRDH Architects en Julian Harrap Architects — een ambitieus masterplan uitgewerkt voor de restauratie en renovatie van de Bourlaschouwburg in Antwerpen. De bedoeling is om van de monumentale schouwburg, waar Toneelhuis is gevestigd, een modern theater te maken mét respect voor het verleden.

De Vlaamse Overheid, Stad Antwerpen, Toneelhuis, Europa Nostra en European Investment Bank Institute zijn al lange tijd op zoek naar renovatiemogelijkheden die het respect voor de erfgoedwaarde van het gebouw verenigen met de eisen van het er residerende hedendaags gezelschap Toneelhuis. Dankzij o.m. de unieke houten theatermachinerie uit 1834 (zware houten constructie met stutbalken, katrollen, dikke touwen en hefbomen om decorstukken te verplaatsen en neer te laten of te doen verdwijnen), is de Bourla een van de weinige plekken waar negentiende-eeuwse opera en theater nog kunnen worden opgevoerd in hun authentieke setting. Sinds 2014 staat deze machinerie op de lijst van ​‘The 7 Most Endangered’, na nominatie door PERSPECTIV — Association of historic theatres in Europe. Maar dit erfgoed stond soms de ambities van het moderne theater dat op een internationaal niveau wil meedraaien, in de weg.

Het masterplan, dat op 16 maart 2018 werd voorgesteld, is er nu in geslaagd verleden en heden met elkaar te verzoenen:

• De historische theatermachinerie wordt in haar geheel bewaard en blijft bruikbaar voor historische opvoeringen. De architecten slaagden erin om het ondertoneel, dat voor Toneelhuis geen functie meer heeft, te bewaren, en het boventoneel te integreren in nieuwe computergestuurde machinerie. Dat kan met een minimum aan aanpassingen aan het historische mechanisme. 
• De hellende scène wordt vlak gemaakt en verlaagd, met respect voor de verhoudingen tussen podium, parterre, balkons en zaal. Tegelijk komt er een beter comfort voor meer toeschouwers. 
• De oorspronkelijke toegangsdeuren in de zijgevels worden weer in gebruik genomen, en de salons en foyers zijn toegankelijk voor iedereen. Logistieke faciliteiten gaan ondergronds. 

De uitvoering van de plannen zou gebeuren tussen 2019 en 2024, maar een concrete planning van de verschillende fasen is er nog niet. Huidig artistiek leider Guy Cassiers en zakelijk leidster Klaartje Heiremans zijn alvast erg tevreden over het masterplan.

Voor het publiek wordt het veel aangenamer de voorstellingen te kunnen bewonderen zonder dat de geschiedenis en de ​‘patine’ van het verleden daarbij moet inboeten. Het is die combinatie dat dit een fantastisch dossier maakt. — Guy Cassiers, ATV, 16/03/2018

Ik ben heel blij dat we het evenwicht hebben gevonden tussen de erfgoedwaarde van het historische gebouw, dat iedere Antwerpenaar in zijn hart draagt, en tegelijkertijd bepaalde zaken kunnen moderniseren en op een hedendaagse manier theater kunnen blijven garanderen in Antwerpen. ‑Klaartje Heiremans, ATV, 16/03/2018

LEES MEER

• Acke, D. (2018, 17 maart). 65 miljoen voor modernere Bourla. Het Laatste Nieuws.
• Floor, M. (2018, 16 maart). Bourla breidt uit onder de grond [betalend artikel]. Gazet van Antwerpen.
• Floor, M. (2018, 17 maart). Bourla breidt uit onder de grond [betalend artikel]. De Standaard.
• Masterplan moet toekomst van Bourlaschouwburg veiligstellen. (2018, 16 maart). ATV.
• Masterplan Bourla moet verleden en heden verzoenen. (2018, 16 maart). ATV.
• Michiels, G. (2018, 17 maart). De schouwburg van de toekomst komt uit 1834 [betalend artikel]. De Standaard.
• Vanclooster, L. (2018, 16 maart). Masterplan Bourla kost bijna 70 miljoen euro. VRT nieuws.