Muziek en podiumkunsten op Open Monumentendag 2023

Open Monumentendag slaat ook de handen in elkaar met VLAMO, de Vlaamse Amateurmuziekorganisatie. Fanfarecultuur is immers typisch Vlaams immaterieel erfgoed. Op 10 september kan je genieten van heel wat concerten in kiosken op stads- en dorpspleinen. Ontdek het volledige programma van #rondjekiosk.

Naast deze concerten belichten per provincie graag enkele activiteiten waarbij onroerend erfgoed in aanraking komt met muziek en podiumkunsten.

Antwerpen

De Poesjenellenkelder

De Poesje in de Repenstraat ontstond in 1862 en speelt sindsdien in deze kelder die opklimt tot het einde van de 15^de en 16^de eeuw. Vandaag is dit het oudste bewaarde poesjetheater van Antwerpen en een van de oudste poppentheaters ter wereld.

Ervaren poppenspeler Robert Van Cakenberghe ontvangt je in de pas gerestaureerde Poesjenellenkelder en vertelt je meer over de geschiedenis van de Poesje en het spel.

Waar: Poesjenellenkelder, Repenstraat 8, 2000 Antwerpen
Wanneer: 10:00 — 18:00

De Roma

De Roma viert in 2023 zijn 20ste verjaardag! Een vrijwilliger neemt je mee achter de schermen en vertelt je meer over de geschiedenis van het gebouw, de renovatie en de werking.

Waar: De Roma, Turnhoutsebaan 286, 2140 Borgerhout
Wanneer: 10:00 — 18:00

Immaterieel erfgoed in museum Vleeshuis

Museum Vleeshuis besteedt volop aandacht aan levende tradities, technieken en praktijken uit het muziekleven in Vlaanderen. Je kan komen kijken en luisteren naar een heel bijzondere trompet: de ​‘Tristantrompet’.

Waar: Museum Vleeshuis | Klank van de Stad, Vleeshouwersstraat 38, 2000 Antwerpen
Wanneer: 10:00 — 17:00

Beklim de beiaardtoren

De Lakenhal in Herentals heeft sinds maart een nieuw beiaardklavier. De beiaard van de Lakenhal was dringend toe aan een opfrisbeurt, daarom verhuisde hij begin oktober van vorig jaar naar klokkengieterij en fabriek van torenuurwerken Koninklijke Eijsbouts in het Nederlandse Asten. Stadsbeiaardier Koen Van Assche zal tussen 14 en 16 uur aanwezig zijn.

Waar: Lakenhal, Grote Markt, 2200 Herentals
Wanneer: 10:00 — 16:50
Reserveer door te mailen naar toerisme@​herentals.​be.

Orgelbouwers Gebroeders Decap

Ontdek bij orgelbouwers gebroeders Decap de kleurrijke wereld van dansorgels: zelfspelende instrumenten, compleet met slagwerk en accordeon. Een familielid gidst je doorheen de geschiedenis van Orgelbouwers Gebroeders Decap en laat je kennismaken met verschillende orgels.

Waar: Orgelbouwers Gebroeders Decap, Essenstraat 22, 2060 Antwerpen
Wanneer: 11:00 — 12:00, 13:00 — 14:00 en 15:00 — 16:00
Reserveer via Eventbrite.

Tentoonstelling Poppentheater Ward ​‘Nonkel Warre’ Smets
Cultuurcentrum Brasschaat i.s.m. Toerisme Brasschaat en Bibliotheek Brasschaat

Cultuurcentrum en Bibliotheek Brasschaat brengen een ode aan Nonkel Ward, de Brasschaatse poppenspeler die decennialang in Antwerpen en in Vlaanderen jonge kinderen entertainde met zijn flamboyant poppenspel.

Om 14:00 kan je gratis deelnemen aan een workshop om zelf een pop te maken. De workshop is voor kinderen tussen 7 en 12 jaar en de ouders. Je hoeft enkel je kind in te schrijven via de webshop van Cultuurcentrum Brasschaat.

Waar: Openbare Bibliotheek Brasschaat, Bredabaan 407, 2930 Brasschaat
Wanneer: 14:00 — 18:00

Bezoek en rondleiding Beiaard

In de klokkenkamer van het belfort van het gemeentehuis hangen in totaal 40 klokken. Beiaardier Joannes Thuy neemt je mee tot boven. Tijdens deze rondleiding komen de verschillende aspecten van dit monumentale instrument aan bod.

Waar: Gemeentehuis Temse, Markt 1, 9140 Temse
Wanneer: 14:30 — 16:00
Reserveer door te mailen naar beiaard@​temse.​be.

Het orgel in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in de schijnwerpers

Toen het kerkorgel midden jaren 70 onbespeelbaar werd, nam het gemeentebestuur het initiatief voor de financiering van een hernieuwd kerkorgel. Resultaat is een origineel, eigentijds orgelmeubel met een bewust niet-symmetrische karakter. Recent werden een aantal registers van het orgel stevig hersteld. Op Open Monumentendag worden twee concerten gegeven:

Tom Van Der Plas (organist, pianist en dirigent) geeft samen met enkele leerlingen orgel van het Conservatorium van 15:30 tot 17:30 een demonstratie van het orgel.

Om 20:00 kan u genieten van een orgelconcert met Erwin Van Bogaert en Ben Van Nespen (organisten), Katrijn Aper (saxofoon) en Lies Vandewege (sopraan)

Waar: Onze Lieve Vrouwkerk, Kerkplein 1, 2820 Bonheiden
Wanneer: 15:30 — 17:30 en 20:00 — 21:00

Concerten in provincie Antwerpen

Je kan ook genieten van heel wat concerten in provincie Antwerpen, waaronder:

• 10:00 – 17:00 in Antwerpen: Muziek in den Hof;
• 10:00, 11:30, 13:30 en 15:00 in Hoboken: Muzikale rondleiding op de gemeentelijke begraafplaats van Hoboken;
• 14:00, 15:00 en 16:00 in Hemiksem: Muziek binnen de abdijmuren — Middeleeuwse gezangen met een knipoog naar deze tijd;
• 14:00 en 15:30 in Aartselaar: twee muzikale optredens van ​“De Suskes” tijdens Met Hart en Ziel! — Volksspelen en verdwenen gebruiken;
• 14:30 in Mechelen: Het Mechels Harmonie Orkest in de kathedraal.
• Bekijk ook zeker het programma van #rondjekiosk.

Limburg

In de provincie Limburg kan je de volgende concerten bijwonen:

• 13:00 – 21:00: Volksfeest in de Spiegeltent;
• 16:00 in Kuringen: Optreden Harmonie Kuringen;
• 17:00 in Borgloon: Orgelconcert gerestaureerd Clerinxorgel.
• Bekijk ook het programma van #rondjekiosk.

Vlaams-Brabant

Huis van de Polyfonie heet je welkom
Alamire Foundation

Het Huis van de Polyfonie herbergt een prachtige concertruimte en geeft onderdak aan een groeiende collectie historische muziekinstrumenten. Exclusief te bezoeken tijdens Open Monumentendag.

Bovendien duiken twee sessies dieper in het ​‘Doe-orgel’, een didactisch instrument dat we samen ter plaatse in mekaar steken. Zo leer je de werking van orgel en orgelmuziek op heel directe wijze kennen. Elke sessie sluit af met een klein recital. Organist Stan Van Rompuy bespeelt de beschikbare orgels in het Huis van de Polyfonie.

Waar: Huis van de Polyfonie Mariapoort, Abdij van Park 7, 3001 Heverlee
Wanneer: 10:00 — 18:00
Reserveren kan vanaf 28 augustus.

Ontdek het orgel en leer meer over de Sint-Hubertusprocessie

Wandel langs de historie van de Sint-Hubertusprocessie die 420 jaar bestaat terwijl de organist speelt op het gerenoveerde orgel. Buiten wacht u een gratis lokaal biertje van brouwerij de 5 Idioten.

Waar: Sint-Hubertuskerk Elewijt, Victor Servranckxstraat 3, 1982 Elewijt
Wanneer: 13:00 — 18:00

Ontmoet de beiaardier — Jukebox beiaard

Voor de klokkentoren (80 meter!) met zijn indrukwekkende uurwerk haalde architect Warren inspiratie bij Spaanse voorbeelden. De beiaard herdenkt de Amerikaanse ingenieurs die tijdens WO I zijn gesneuveld. De 48 klokken – evenveel als de toenmalige V.S.-staten – werden gegoten door de beroemde Engelse klokkengieterij Gillett & Johnston. Ze overleefden de brand van 1940. De huidige beiaard telt 63 klokken, goed voor 35 ton. Tijdens deze ontmoeting vertelt bevlogen beiaardier Luc Rombouts je alle geheimen over de beiaard en kan je vanop de eerste rij een concert bijwonen. Luc Rombouts speelt een concert met verzoeknummers. Je kiest ze mee uit een longlist.

Waar: Universiteitsbibliotheek, Mgr. Ladeuzeplein 21, 3000 Leuven
Wanneer: 13:00 — 14:00 en 15:00 — 16:00
Reserveren kan vanaf 28 augustus.

Word beiaardier voor één dag

Beiaardiers strooien de mooiste muziek over de daken in de Vlaamse steden. Dat doen ze al meer dan 500 jaar. Maar beiaardiers hebben opvolgers nodig. Misschien iets voor jou? Leer de eerste knepen van het beiaardiersvak op Open Monumentendag en voeg je bij de club van de beiaardiers. Na elke sessie is er een mini concertje van de begeleidende beiaardier.

Waar: Centrale infotent Neerhof Abdij, Abdij van Park 7, 3001 Heverlee
Wanneer: 13:00 — 13:50 en 15:00 — 15:50
Reserveren kan vanaf 28 augustus.

Concerten in Vlaams-Brabant

Je kan ook genieten van heel wat concerten in provincie Vlaams-Brabant. Ter gelegenheid van Jaartallendag in Leuven:

• 15:45 de stoet van de Jaartallen passeert de Sint-Pieterskerk waar de stoet begeleid zal worden door een beiaardconcert;
• 17:15 optreden van de verschillende begeleidende muziekensembles;
• 18:30 optreden van Big Bill op het Martelarenplein.

Daarnaast kan je de volgende concerten bijwonen:

• 14:00 – 18:00 van Sint-Ulriks-Kapelle tot Grimbergen: Orgel- en beiaardtrip;
• 15:00 in Halle: Beiaardconcert ​‘Met hart en ziel’:
• 17:00 in Heverlee: Vesperconcert door de Paters Norbertijnen.
• Bekijk ook het programma van #rondjekiosk.

Oost-Vlaanderen

Vrij bezoek aan de Opera in Gent
Opera Ballet Vlaanderen i.s.m. Fenikx en Steenmeijer Architecten

De opera van Gent is een architecturaal meesterwerk uit 1840, ontworpen door de Gentse stadsarchitect Louis Roelandt en de Parijse decorateurs Philastre en Cambon. Achter de uniforme gevels schuilt een wirwar van gebouwen, het resultaat van bijna 200 jaar bouwen en verbouwen.

In het kader van de geplande restauratie en renovatie voerde een team van experten een kleurenstudie uit. Ze legden ze op sommige plekken wel 14 verflagen bloot. De oorspronkelijke kleuren blijken een pak fleuriger dan de huidige bruinachtige tinten.

Je kunt ook een spannend parcours volgen, zelfs achter de schermen. Onze medewerkers tonen je met veel passie wat ze doen om je een onvergetelijke voorstelling te bezorgen.

Waar: Opera Gent, Schouwburgstraat 3, 9000 Gent
Wanneer: 10:00 — 18:00

Bijlokesite — Concertzaal Muziekcentrum De Bijloke

Op de Bijlokesite kan je binnenkijken in de oudste concertzaal ter wereld. Wat in de 13^de eeuw gebouwd werd als middeleeuwse ziekenzaal doet vandaag dienst als state-of-the-art concertzaal met uitmuntende akoestiek. Het indrukwekkende dakgebinte en de middeleeuwse muren bleven onaangeroerd, maar tijdens de renovatie kwam er een houten ​‘zaal in de zaal’. Ook in de voormalige Materniteit langs de Bijlokekaai kan je uitzonderlijk een kijkje nemen.

Waar: Concertzaal van Muziekcentrum De Bijloke, Godshuizenlaan 2, 9000 Gent
Wanneer: 10:00 — 18:00

Bezoek de gerestaureerde kiosk in het Citadelpark
Stad Gent

In 1885 huldigde het muziekkorps van de Gentse weeskinderen de muziekkiosk in het Citadelpark feestelijk in. Toenmalig stadsarchitect Charles van Rysselberghe ontwierp de kiosk als een elegante constructie van gietijzer op een natuurstenen sokkel. Rondom de bogen en de koepel bracht hij rijke versieringen aan: leeuwenkopjes, Griekse godinnen en zelfs een muze boven op de koepel.

Het afgelopen jaar werd de kiosk zorgvuldig gerestaureerd. Kom langs voor een kijkje achter de schermen en werp als eerste een blik op de gerestaureerde kiosk.

Waar: Kiosk in het Citadelpark, Louis Hanssensdreef, 9000 Gent
Wanneer: 10:00 — 17:30
Reserveer via de website van Stad Gent.

De Centrale

Een oude elektriciteitscentrale (kolen) kreeg een culturele herbestemming. Tijdens de rondleiding maakt u kennis met de huidige concertzalen vol industriële charme, de oude stookvloer (kolen) en een goed bewaarde schuilkelder.

Waar: De Centrale, Kraankindersstraat 2, 9000 Gent
Wanneer: 11:00 – 16:30
Reserveer via de website van De Centrale.

Tentoonstelling ​‘Harry Malter. Van dierencircus naar familiepark’

Circus Piste. Dat was de naam van het rondreizend circus van Harry Malter, opgericht in 1968. 45 jaar geleden vestigde hij zich definitief in Heusden (Destelbergen). In deze expo kom je alles te weten over het circusverleden van Harry Malter en de liefde voor zijn dieren.

Waar: GOC Destelbergen, Kerkham 2 – 4, 9070 Destelbergen
Wanneer: 14:00 — 19:00
Deze tentoonstelling loopt tot 1 oktober 2023.

Open Orgel

Op Open Monumentendag organiseren de organisten van het historische Van Peteghemorgel in de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Deinze opnieuw een ​‘Open Orgel’-moment. Van 14:00 tot 17:30 (laatste toegang om 17:00) kan u via de kerk het oksaal bestijgen en van dichtbij het orgel bewonderen. Co-titularis Nicolas Vermeulen geeft doorlopend korte demonstraties waarbij uitleg over het orgel en repertorium elkaar afwisselen.

Waar: Onze-Lieve-Vrouwkerk, Markt 1, 9800 Deinze
Wanneer: 14:00 — 18:00

Voorstellingen en concerten in Oost-Vlaanderen

Je kan ook genieten van voorstellen en concerten in provincie Oost-Vlaanderen, waaronder:

• 11:00 — 19:00 in Gent: rondleiding / concert Fleur Khani;
• 14:00 in Gent: Optreden van ​“De Stemband” o.l.v. Wim Claeys;
• 20:30 in Sint-Niklaas: R de musical.
• Bekijk ook het programma van #rondjekiosk.

West-Vlaanderen

Tentoonstelling 125 jaar Koninklijke Volksharmonie Sint Jozef Menen

In de Sint-Jozefskerk loopt een tentoonstelling n.a.v. 125 jaar Volksharmonie Sint-Jozef. Een overzicht in beeld van de jubilerende vereniging.

Waar: Sint-Jozefskerk, Sint-Jozefsplein, 8930 Menen
Wanneer: 10:00 — 18:00

Oude muziekinstrumenten laten van zich horen

Het duo Ultreya heeft een passie voor oude en traditionele muziek. Kom en geniet van enkele hemelse vertolkingen. Naast een tentoonstelling van een uitgebreid instrumentarium is er ook speciale aandacht voor de instrumentenbouw.

Waar: Bibliotheek Poseidon, Markt 1, 8420 Wenduine
Wanneer: 12:30 — 17:00

Orgelconcert met initiatie

Om 14:00 toelichting en initiatie in de orgelpraktijk aan het koororgel (vooraan in de kerk). Orgelbespeling op het historisch Scheyvenorgel door Julian Lampert (Koekelare/​USA) om 16:30.

Waar: Sint-Maartenskerk, Sint-Maartenskerkstraat, 8500 Kortrijk
Wanneer: 14:00 — 15:00 en 16:30 — 18:00

Bezichtiging van het Klais-orgel (op. ⁸³⁹⁄₁₆₂₂)

Er wordt getoond wat een orgel is en hoe het werkt. De onderdelen van het orgel worden één na één getoond en uitgelegd: windvoorziening, speeltafel en pijpen.

Waar: Heilig Hartkerk, Dumortierlaan 50, 8300 Knokke
Wanneer: 14:00 — 16:30

Concerten in West-Vlaanderen

Je kan ook genieten van heel wat concerten in provincie West-Vlaanderen, waaronder:

• 10:00 in Brugge: Beiaardconcert door Wim Berteloot;
• 14:00 in Roeselare: Hommage aan Flor Peeters 1903 – 1986.
• Bekijk ook het programma van #rondjekiosk.