CEMPER op Informatie Aan ZOO

Het thema dit jaar was ​‘Informatie in transitie: menselijke waarden in een digitale toekomst’. Beide dagen vingen aan met een plenaire keynotelezing en daarna kon iedereen een individueel programma samenstellen van sessies rond dit thema. Voor CEMPER was dit ook een uitgelezen moment om kennis en ervaringen uit te wisselen met andere organisaties binnen de erfgoedsector. Hieronder lichten we een selectie toe van sessies waarbij CEMPER aanwezig was.

Nieuwe liedekens en refereynen, gestelt op wel-bekende voysen. Een valorisatieproject voor de Collectie Jop Pollmann

Jop Pollmann was een Nederlandse musicoloog gespecialiseerd in volksliederen. Na zijn dood in 1972 belandde zijn uitgebreide bibliotheek in België. In 2022 verwierf de bibliotheek van het Koninklijk Conservatorium van Brussel deze collectie. Ze bevat heel wat vakliteratuur, maar ook oude drukken.

Om de waarde van deze collectie beter zichtbaar te kunnen maken, vroeg de Conservatoriumbibliotheek een erfgoedproject aan, waarin ook CEMPER partner is. Dankzij dit traject konden ze hun kennis over de collectie verruimen en de werken registreren, preserveren en digitaliseren. Het sluitstuk van het project is een webexpo waarin ze tien liedboeken zullen uitlichten, en volksliedperformances in de krokusvakantie van 2026.

Panelgesprek: Hoe ziet het Vlaamse bibliothecair erfgoedlandschap eruit?

In 2024 voerden FARO en de Vlaamse Erfgoedbibliotheken voor het eerst samen een datamonitoring uit van het bibliothecair erfgoed in Vlaanderen. Hierbij ondervroegen ze niet enkel de 10 erkende erfgoedbibliotheken, maar ook andere organisaties die bibliothecair erfgoed beheren, zoals archieven, musea en seminaries. Bibliotheken die enkel draaien op vrijwilligers werden niet ondervraagd, omdat dit een andere aanpak vereist. In een panelgesprek met enkele mensen uit bevraagde organisaties bespraken ze de resultaten. Je kan die zelf ook nalezen op de website van FARO en in het recente themadossier van hun tijdschrift.

Enkele bevindingen:

• De collecties van de bevraagde organisaties zijn zeer divers: boeken voor en na 1830, los drukwerk, kranten en tijdschriften, handschriften, plannen en kaarten, beeldmateriaal, audiovisueel materiaal, objecten en documentair erfgoed.
• Ook de organisaties zelf zijn zeer uiteenlopend op vlak van budget en medewerkers in dienst. Vaak is de bibliotheekwerking onderdeel van een andere organisatie, zoals een archief, museum, onderwijs- of onderzoeksinstelling.
• De bevraging sensibiliseert om problemen aan te pakken, maar stelt ook gerust over gedeelde moeilijkheden.

No Binaries, No Boundaries: Documenting Tangible and Intangible Heritage to Make a Cultural Whole

In haar keynotelezing hield Jeannette Bastian, een Amerikaanse professor-emerita in de archivistiek, een pleidooi om geen strikte scheidslijn te trekken tussen materiële en immateriële aspecten van erfgoed. Een cultuur, zo stelde ze, laat haar ​‘records’ op verschillende manieren na: via documenten, maar ook via praktijken, verhalen, monumenten, het landschap zelf. Records zijn dynamisch en flexibel en worden belichaamd door mensen en aangepast aan de gemeenschap. Elke cultuur doet al deze dingen in meerdere of mindere mate. Om ons een volledig beeld van een cultuur en de mensen die haar beleven te kunnen vormen, mogen we ons niet beperken tot één vorm van documentatie. Dankzij de digitale mogelijkheden kunnen we nu al deze culturele uitingen samenbrengen tot een geheel.