CEMPER connect: Uitdagingen bij het inventariseren van muziek- en podiumerfgoed
Hoe hou je als (kleinere) particuliere organisatie of individu de (digitale) evoluties rond inventarisatie en registratie bij? Hoe zorg je ervoor dat de inspanning en het engagement dat je aangaat, duurzaam is en maximaal loont? Iedereen die hier tegenaan loopt, is van harte welkom op dinsdag 12 november van 10u00 tot 17u00 op onze eerste CEMPER connect in Cultuurcentrum Mechelen.
Dit evenement is afgelopen. Lees binnenkort het verslag op onze website.
In de voormiddag komen diverse praktijkvoorbeelden met muziek- en podiumerfgoed aan bod: inventarisatieprojecten, linked open data, authority files, databanken en andere hulpmiddelen bij het maken van inventarissen. In de namiddag vertellen muziek- en podiumkunstenorganisaties over hun archiefzorg en licht Ashna Wiegerink haar masterthesis rond duurzame archiefzorg toe. Daarna volgen een panelgesprek en een gesprek met het publiek.
Voormiddagprogramma: Muziek- en podiumerfgoed in data en standaarden
Kiezen is (niet) verliezen? Catalografiekeuzes bij de Collectie Juul Anthonissen
Door Heidi Moyson (Collectie Juul Anthonissen)
Datastandaarden spelen een belangrijke rol in het beschrijven van collecties, documenten en objecten. De voordelen van hun toepassing – waaronder beter te doorzoeken en makkelijker uit te wisselen gegevens – zijn pertinent en veelvuldig bewezen. Als muziek- of podiumorganisatie is het echter niet altijd duidelijk welke standaarden zinvol zijn en hoe strikt je ze moet implementeren. En schieten ze soms hun doel niet voorbij? Ook bij de jazzcollectie Juul Anthonissen zoeken we voortdurend naar haalbare oplossingen. Onze doelstellingen staan daarbij centraal. Aan de hand van twee cases tonen we dat het beschrijven van gelijkaardige documenten zeer verschillende resultaten kan opleveren. En dat dat oké is.
Heidi Moyson studeerde Musicologie aan de KU Leuven. In 2008 werd ze medewerker bij Resonant, dat later overging in CEMPER, het Centrum voor Muziek- en Podiumerfgoed. In die hoedanigheid maakte ze in 2014 kennis met de jazzcollectie van wijlen Juul Anthonissen. Op vraag van de gemeente Heist-op-den-Berg helpt ze daar met het beheer en de valorisatie van de collectie.
Koha – een opensourceplatform voor bibliotheekmaterialen
Door Giacomo Visini (DIVA) en Vanessa Peeters (Bladmuziekcollectie van de Openbare Omroep)
Heb je een relationele databank nodig? Wil je vanop afstand de catalogus kunnen raadplegen? Moeten meerdere mensen er tegelijk aan kunnen werken? Hoe wil je gegevens exporteren? … Het beschrijven van erfgoed omvat niet enkel keuzes over welke informatie je gaat verzamelen, maar ook via welke software je die informatie gaat registreren. Want het ene systeem is het andere niet. Het Brusselse Conservatorium koos voor de beschrijving van de Bladmuziekcollectie van de Openbare Omroep (BOO) resoluut voor Koha: open source, schaalbare en quasi kant-en-klare software waarmee diverse soorten publicaties beschreven kunnen worden. Kunnen muziek- en podiumkunstenorganisaties een voordeel doen met dergelijke software? En zitten er nadelen verborgen achter de vele troeven?
Giacomo Visini studeerde Godgeleerdheid aan de KU Leuven en Informatie- en Bibliotheekwetenschap aan de Universiteit Antwerpen. Momenteel is hij bibliothecaris van DIVA, museum voor diamant, juwelen en zilver.
Vanessa Peeters (1977) studeerde musicologie (1999) en klassieke filologie (2003) aan de KU Leuven. Na haar studies ging ze als lerares Latijn en Grieks aan de slag in het secundair onderwijs. In 2018 behaalde ze een bijkomend graduaat in Bibliotheekwezen en documentaire informatiekunde. Sinds juli 2020 werkt ze ook halftijds in de erfgoedbibliotheek van het Koninklijk Conservatorium Brussel als projectcoördinator van de Bladmuziekcollectie van de Openbare Omroep en de Collectie Jop Pollmann waar ze zich ontpopte tot een fervent KOHA-gebruiker.
What’s in a Name? Waarom zijn persoonsnaamauthorities belangrijk?
Door Alina Saenko (meemoo)
Schreef ‘Toots’ of ‘Jean’ Thielemans dit werk? Danste Marguerite ‘Acarin’ of ‘Akarova’ mee in deze voorstelling? Toont de foto een productie van ‘Blauwe Maandag Compagnie’, ‘Het Toneelhuis’ of gewoon ‘Toneelhuis’? Het eenduidig benoemen van de actoren die verbonden zijn aan erfgoed, tilt een inventaris of catalogus naar een hoger niveau. Steeds vaker wordt daarbij een beroep gedaan op zogenaamde ‘authorities’: lijsten met namen van personen, organisaties, plaatsen of andere entiteiten die in een gecontroleerde omgeving worden opgezet en onderhouden, zoals Viaf en Wikidata. Ook bij het beschrijven van muziek- en podiumkunstenerfgoed kunnen dergelijke authorities een rol spelen. Welke voordelen bieden ze? Hoe zet je ze concreet in? En hoe gebruiksvriendelijk zijn ze?
Alina Saenko heeft Cultuurmanagement en Archiefbeheer gestudeerd. De laatste 11 jaar is ze werkzaam bij meemoo als medewerker expertise en houdt zich bezig met kennis te verwerven en te delen rond thema’s zoals linked open data, persistente identificatie en digitale infrastructuur, archiefbeheer.
Van boek tot API en verder: SCAPIN, een samenwerkingsproject voor digitaal podiumerfgoed in de Fédération Wallonie-Bruxelles
Door Luc Wanlin (Archives et Musée de la Littérature) (NL/FR)
De Brusselse Archives et Musée de la Littérature (AML) verzamelt sinds 1981 jaarlijks een overzicht van de (Franstalige) podiumkunstenvoorstellingen van het voorbije seizoen. Wat aanvankelijk eenvoudig begon (in boekvorm) is veertig jaar later uitgegroeid tot een omvangrijke databank met gegevens over meer dan 50.000 voorstellingen. En met de inhoud namen ook de technische mogelijkheden toe. Vandaag is het platform SCAPIN gebouwd naar de principes van het Linked Open Data Ecosystem of the Performing Arts (LODEPA). Daardoor biedt ze – in vergelijking met een traditionele gegevensbank – alternatieve mogelijkheden tot gegevensverzameling, ‑beheer en ‑presentatie en nieuwe kansen voor samenwerking tussen erfgoed- en kunstenorganisaties.
Luc Wanlin is afgestudeerd in Oude Talen en Literatuur en beheert sinds 1996 de archivering en informatisering van de AML, die nu meer dan 6 km aan fysieke archieven en 27 TB aan digitale archieven bevat. In 2018 lanceerde hij SCAPIN, het samenwerkingsproject rond het digitale geheugen van de podiumkunsten in de Fédération Wallonie-Bruxelles.
Parallelsessie: Werksessie Netwerk Danserfgoed
Parallel met deze studiedag organiseert CEMPER een Werksessie Netwerk Danserfgoed rond een actieplan voor danserfgoed in Vlaanderen, die eveneens plaatsvindt in Cultuurcentrum Mechelen.
Namiddagprogramma: Archiefzorgen voorbij?
In samenwerking met Podiumkunst.net
Archiefzorg in muziek- en podiumkunstenorganisaties
Door Thomas Peeters (Opera Ballet Vlaanderen), Jessica Swinkels (De Dijk) en Mirjam Schaap (Stadsarchief Amsterdam)
Hoe doen muziek- en podiumkunstenorganisaties aan archiefzorg? Na de lunch verduidelijken twee stemmen uit de cultuurwereld hoe ze hierbij te werk gaan: Opera Ballet Vlaanderen en de Nederlandse popgroep De Dijk, die hun archief naar het Stadsarchief Amsterdam herbestemmen.
Thomas Peeters is sinds september 2023 aan de slag als Coördinator Archief voor Opera Ballet Vlaanderen
Jessica Swinkels studeerde Taal- en letterkunde en Media Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is een creatieve producer en beleidsadviseur media en cultuur.
Mirjam Schaap studeerde Medieval History aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds 2009 is ze adviseur verwerving en ontsluiting digitale particuliere archieven bij het Stadsarchief Amsterdam.
Hoe je archiefvormers uit de muziek en podiumkunsten het best kan ondersteunen (ENG)
Ashna Wiegerink licht haar masterthesis A three-legged approach to sustainability toe. In opdracht van Podiumkunst.net onderzocht ze hoe particuliere organisaties hun inspanningen rond archiefzorg op lange termijn kunnen volhouden. Want ook al is de wil aanwezig om het artistiek archief zo goed mogelijk te beheren, dan nog zijn er vaak struikelblokken en moeilijkheden om die goede voornemens uit te voeren.
Ashna Wiegerink studeerde af met een masterdiploma in archief- en informatiewetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam, waarbij haar primaire onderzoeksfocus lag op de organisatorische duurzaamheid van archiefcreatie in cultuurproducerende instellingen. Nu ze als archivaris in het veld werkt, ligt haar passie in het demystificeren van archivering voor degenen die binnen de culturele sector werken. Haar doel is om archiefpraktijken toegankelijk en uitvoerbaar te maken voor degenen die conserveringswerk in hun organisaties willen integreren. Naast haar werk als onafhankelijk onderzoeker, werkt ze momenteel ook bij de afdeling publieke diensten van het IISG.
Panelgesprek en gesprek met het publiek
Tijdens een panel met Thomas Peeters (Opera Ballet Vlaanderen), Jessica Swinkels (De Dijk), Mirjam Schaap (Stadsarchief Amsterdam), Ashna Wiegerinck en Isabelle van Ongeval (Letterenhuis/AIDA — Automatisering Ingest Digitale Archieven) — gemodereerd door Guido Jansen (Podiumkunst.net) — gaan we dieper in op deze kwesties en op de vragen vanuit het publiek.
Guido Jansen is een docent en dramaturg die beweegt tussen de velden van de podiumkunsten, digitale media en archieven. Hij ziet rode lijntjes tussen al deze gebieden en houdt ervan om uiteenlopende perspectieven met elkaar in gesprek te brengen. Voor Podiumkunst.net werkte Guido als coördinator deskundigheidsbevordering, waar hij cultuurproducerende instellingen en makers op weg hielp hun archieven digitaal duurzaam te bewaren, te verbinden en te delen, een lijn in het ‘archiefwerk’ dat hij in 2020 begon bij DEN, kennisinstituut cultuur & digitale transformatie. Sinds 2019 werkt Guido als docent aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Als dramaturg is Guido betrokken bij uiteenlopende makers, van VR opera tot interactief hoorspel en circusdanstheater. Momenteel werkt hij samen met Tafel van 5 aan een interactieve muziektheatervoorstelling over de Provobeweging.
We ronden af met een terugblik op de dag en een afsluitende netwerkdrink.
Verloop van de dag
9u30-10u00: Aanmelding en ontvangst met koffie en thee
10u00-12u30: Parallelsessies
- Muziek- en podiumerfgoed in data en standaarden
- Een actieplan voor danserfgoed in Vlaanderen — Werksessie Netwerk Danserfgoed
12u30-14u00: Lunch
14u00-16u00: Archiefzorgen voorbij?
16u00-16u15: Pauze
16u15-17u00: Plenaire afronding
Vanaf 17u00: Netwerkdrink
Locatie
Het evenement vindt plaats in Cultuurcentrum Mechelen (Minderbroedersgang 5, 2800 Mechelen).
Ook interessant
Workshop digitale trashday
Van alle domeinen thuis - Een lerende netwerkdag voor ondersteuners van immaterieel erfgoed
Een actieplan voor danserfgoed in Vlaanderen – Werksessie Netwerk Danserfgoed
