Inventarisatie van audiovisuele archieven in muziek- en podiumkunstensector

In de lente van 2015 namen Het Firmament (nu CEMPER), Kunstenpunt en PACKED vzw (nu meemoo) het initiatief om een inventaris te maken van de audiovisuele en digitale archieven in de podiumkunstensector. Resonant (nu CEMPER) voerde in 2018 een gelijkaardig onderzoek uit bij muziekorganisaties.

Audiovisuele en digitale archieven in de professionele podiumkunstensector

Vrijwel alle (podium)kunstenorganisaties beheren vandaag een audiovisueel archief met o.m. opnamen van eigen voorstellingen en repetities. Deze audiovisuele archieven zijn niet alleen vandaag belangrijk voor promotie en hernemingen, maar zullen in de toekomst ook cruciaal zijn als erfgoed van de (podium)kunsten in Vlaanderen. Ze zijn vandaag weinig toegankelijk, zelfs intern. Bovendien worden ze in hun voortbestaan bedreigd omdat ze worden bewaard op dragers die in onbruik zijn geraakt en waarvoor de afspeelapparatuur ontbreekt. Een soortgelijk probleem stelt zich vaak bij de langetermijnbewaring van digitale archieven en collecties (ook voor het niet-audiovisueel materiaal). Het was dus hoog tijd om iets te ondernemen!

Daarom namen Het Firmament (nu CEMPER), Kunstenpunt en PACKED vzw (nu meemoo) in 2015 het initiatief om een inventaris te maken van de audiovisuele en digitale archieven in de podiumkunstensector. Ongeveer 170 podiumkunstenorganisaties werden in het kader van deze inventaris gecontacteerd. De nadruk lag hierbij voornamelijk op podiumkunstenorganisaties die toen structureel gesubsidieerd werden door de Vlaamse overheid. Van 73 podiumkunstenorganisaties werd een bruikbare inventaris ontvangen. Dat betekent een bruikbare respons van ongeveer 43%. Samen bieden deze organisaties een mooie doorsnede van het deel van de podiumkunstensector dat toen door de Vlaamse overheid gesubsidieerd werd.

Digitalisering is nodig voor het behoud van de archieven, maar overstijgt de capaciteit van de individuele organisaties. Meemoo neemt daarom de digitalisering van de audiovisuele archieven en de bewaring van digitale archieven en collecties uit de podiumkunstensector op in haar digitaliseringsprojecten.

Audiovisueel materiaal bij gesubsidieerde muziekorganisaties

In 2018 voerde Resonant (nu CEMPER) een kort cijferonderzoek naar het audiovisueel archief bij muziekorganisaties. 83 organisaties werden aangeschreven met een bevraging naar de aantallen en de diverse types van analoge en digitale audiovisuele dragers.

De bevraging richtte zich tot muziekorganisaties die op basis van het Kunstendecreet structurele subsidies ontvangen (ensembles, orkesten, concerthuizen, clubs, muziekeducatieve organisaties, …), tot de koepels voor amateurkunsten en tot een aantal organisaties die op een andere basis van de Vlaamse overheid ondersteuning genieten. Het doel van de bevraging was om cijfers te verzamelen om na te gaan in hoeverre het relevant is om de komende jaren digitaliseringsprojecten voor de muzieksector op te starten en bij de Vlaamse overheid de nodige middelen te vragen. Enkele bevindingen kan je hier lezen.