Home Nieuws Inventarisatie decors Leuvense schouwburg

Inventarisatie decors Leuvense schouwburg

Samen met Het Firmament (nu CEMPER) heeft Erfgoedcel Leuven in 2018 de decors van de Leuvense schouwburg geïnventariseerd en in Erfgoedplus.be beschreven. Na een uitgebreid waarderingstraject werd in 2020 besloten om dertien waardevolle decorstukken over te brengen naar het Erfgoeddepot Trezoor in Kortrijk, dat een gespecialiseerde depotruimte heeft.

Place Publique door Joseph Denis | © Lisa Willemaerts, Erfgoedplus

Decors van de Leuvense schouwburg

Op 3 september 1867 opent de Leuvense schouwburg voor het eerst zijn deuren. De schouwburg kent een bewogen geschiedenis met vele hoogte- maar ook dieptepunten. Zo gaat de schouwburg tijdens de Eerste Wereldoorlog volledig in vlammen op. De herstellingswerken die daarop volgen duren tot 1938. Hierna beschikt Leuven over een geheel nieuwe, moderne schouwburg, die alom geprezen wordt.

Een schouwburg kan in die tijd niet zonder eigen decorstukken. Ze geven de bezoekers de illusie van landschappen en bijzondere plekken. Ook de nieuwe schouwburg krijgt speciaal voor de locatie ontworpen repertoire decorstukken. Hiervoor wordt een ontwerpwedstrijd uitgeschreven. Als winnaar komt de Antwerpse decoratieschilder Joseph Denis (1880-?) uit de bus. Denis is een leerling van Albert Dubosq (1863 – 1940), die bekend staat als de belangrijkste Belgische decorateur tijdens het Belle Epoque.

Met zijn eigen bedrijf heeft Denis inmiddels reeds een ruime staat van dienst. Eerder maakte hij namelijk al de toneel- en operadecors voor populaire Antwerpse zalen als de Hippodroom-Schouwburg en het Empire Theater, en de schouwburgen van Gent en Oostende. Ook internationaal timmert hij flink aan de weg. Zo ontvangt hij onder meer opdrachten voor de opera van Lyon, Amsterdam, Wenen en Budapest.

Voor de Leuvense schouwburg maakt Denis ruim 3.300 m² schermen, verdeeld over 159 ramen. Begin 1938, vlak voor de opening van de nieuwe schouwburg, zijn zij klaar. De decors bevatten tot de verbeelding sprekende onderwerpen, zoals een landschap, een panoramadoek van 284 m², een bos- en een parkzicht, een bergzicht, een openbare plaats, een zeezicht, een zuilengaanderij, een moderne salon, renaissance scherm, een gotisch decor, een landelijk decor, een gevangenis, een schermenstel genaamd Butterfly’, en daarnaast nog een aantal friezen, panelen en gangenschermen. Doordat de decors uit verwisselbare panelen bestaan, kunnen regisseurs ze naar eigen inzicht en wensen combineren.

Tot ver in de jaren 80 doen deze decorstukken dienst. Hierna raken zij in onbruik en verdwijnen zij naar de kelders van de schouwburg. Vanwege hun grote formaat worden zij als sta-in-de-weg gezien en de meerderheid van de doeken zal de tand des tijds niet doorstaan. Het is het lot dat veel van dit soort decorstukken treft. In de meeste Belgische schouwburgen zijn zij inmiddels verdwenen. Toch zijn in Leuven nog een aantal stukken gespaard gebleven, te weten de boslandschappen, de openbare plaats, de salon en het gotische decor.

Bronnen en literatuur

Ook interessant

06 jun. 2025

Borgen voor morgen: circuserfgoed belicht | verslag

De jaarlijkse sectordag van Circuscentrum stond op 22 mei 2025 in het teken van erfgoed.
Lees meer
28 mei 2025

Eerste-hulp-bij-archiefzorg op de Theaterdag 2025 | Verslag

Op 26 april 2025 organiseerde OPENDOEK de jaarlijkse Theaterdag. CEMPER liep rond om vragen van aanwezigen omtrent erfgoedzorg te beantwoorden.
Lees meer
28 mei 2025

“Hip hip hoera. Een plaat waar ik het bestaan nog niet van af weet” - In gesprek met platenverzamelaars Rinus Blijleven en Willy Machiels

De Nederlandse platenverzamelaar Rinus Blijleven vertelde ons over zijn collectie en publicatie van de oudste opnamen van de Lage Landen. Hij bracht …
Lees meer
27 mei 2025

Een muzikale erfenis in goede handen: Zorg dragen voor de nalatenschap van Wim Henderickx

In december 2022 overleed componist Wim Henderickx onverwachts. Binnen het kader van pilootprojecten kunstenerfgoed kon zijn archiefmateriaal duurzaa…
Lees meer