Jan Fabre schenkt archief aan stad Antwerpen

Artistieke erfenis van Jan Fabre/​Troubleyn

Jan Fabre is een multidisciplinair kunstenaar gevestigd in Antwerpen. In 2016 vierde zijn theatergezelschap Troubleyn haar 30ste verjaardag. In het kader van dit feestjaar werden gesprekken opgestart met de kunstenaar over zijn uitzonderlijke en omvangrijke archief. ​“Om alles te beschermen en ervoor te zorgen dat na mijn dood niet alles naar het buitenland gaat”, aldus Fabre in een interview met ATV. Kunstenaarsarchieven zijn immers gegeerd en vanuit het buitenland worden er hoge prijzen voor geboden. ​“Als overheid hebben we niet altijd de middelen om die te betalen”, zegt schepen Bastiaens. ​“Gelukkig hebben we in Antwerpen met het Felixarchief, het Letterenhuis, de Erfgoedbibliotheek en M HKA expertise om archieven te valoriseren. De schenking van Fabre kan een aanzet zijn om nog meer kunsterfgoed toe te vertrouwen aan de publieke sector.“

Het is uitzonderlijk dat een levende en nog erg actieve kunstenaar op deze manier een inkijk geeft in zijn creatieprocessen. ​“Door de schenking wordt het unieke archief levendig gehouden en wordt het creatieproces voor iedereen toegankelijk. Het unieke is dat we de evolutie van concept naar voorstelling van nabij kunnen bekijken”, aldus schepen Bastiaens. 

Theaterteksten, foto’s en meer

De schenking zal in fases verlopen. In de eerste fase gaat het om 87 tekeningen en 201 foto’s van 10 theaterproducties gemaakt tussen 1990 en 2007. Daaronder de opera’s Das Glas im Kopf wird vom Glas (1990) en Tannhäuser (2004), de theaterproducties Universal Copyrights 1&9 (1995) en Je suis sang (2001) en de dansvoorstelling Het Zwanenmeer (2001). In de aanloop naar de productie en tijdens de repetities maakte Fabre schetsen en uitgewerkte scène-tekeningen. Beroemde fotografen als Robert Mapplethorpe, Helmut Newton, Dirk Braeckman en Carl De Keyzer documenteerden de voorstellingen.

Bij de schenking is bepaald dat zowel huidige als toekomstige archieven geschonken worden.

Samenwerking met Universiteit Antwerpen, VIAA en FelixArchief

De archieven krijgen niet alleen een inventaris en een goed beschermde bewaarplaats in het FelxArchief, voor Fabre is het ook belangrijk dat ze toegankelijk en beschikbaar zijn voor onderzoek. Daarom sloot de stad ook een samenwerkingsovereenkomst af met de Universiteit Antwerpen. De fragielste objecten worden gedigitaliseerd en toegankelijk gemaakt voor research. Het onderzoek van deze archieven kan zo in de toekomst gestructureerd verlopen.

Het Vlaams Instituut voor Audiovisuele Archivering (VIAA) zal bovendien de digitalisering van de beeld- en geluidsarchieven op zich nemen. Het rijke film- en videoarchief van Fabre wordt verder gedigitaliseerd en ontsloten.

Bronnen en literatuur

• ATV. (2017, 5 december). Kunstenaar Jan Fabre schenkt archieven aan Stad Antwerpen.
• De Standaard (2017, 6 december). Jan Fabre schenkt stad persoonlijk podiumarchief [betalend artikel].
• Gazet van Antwerpen. (2017, 5 december). Jan Fabre schenkt eigen theaterarchief aan stad Antwerpen.
• Het Laatste Nieuws. (2017, 6 december). Fabre schenkt archief aan stad [betalend artikel].