Muziekkunst van het jachthoornblazen (Trompe d'Orléans) erkend als immaterieel erfgoed
Minister van Cultuur Sven Gatz beslist om de muziekkunst van het jachthoornblazen toe te voegen aan de Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel Cultureel Erfgoed. De negen jachthoorngroepen in Vlaanderen zien daarmee hun inspanningen beloond en engageren zich voortaan samen voor de toekomst van deze muziekkunst.
De muziekkunst van het jachthoornblazen bestaat al meer dan 100 jaar in Vlaanderen. Er zijn negen Vlaamse groepen verspreid over Brasschaat, Ieper, Lembeek, Leuven, Westrode, Wiemesmeer en Wommelgem. De Franse jachthoorn die zij spelen ontstond in Frankrijk in de 17e eeuw, oorspronkelijk als signaalinstrument bij de jacht te paard. Het koperblaasinstrument evolueerde echter tot een volwaardig muziekinstrument. Vandaag wordt het in Vlaanderen gebruikt tijdens concerten of om ceremonieën of feestelijke evenementen zoals Sint-Hubertusvieringen op te luisteren. Daarnaast getuigen nieuwe composities en samenspel met andere muziekinstrumenten dat het jachthoornrepertoire nog steeds uitbreidt.
Het instrument bespelen vraagt redelijk wat kracht en beheersing. Door de ingeademde lucht via de opgespannen lippen en het fijne mondstuk door het instrument te jagen, bekomt men de gewenste toonhoogte, klankkleur, ritme en het nodige volume.
De muziekkunst is echter meer dan alleen het instrument met zijn aparte klank en specifieke speeltechnieken. Het sociale gebeuren is bijna even belangrijk als de muziek. Groepen beschrijven zich ook als vriendengroep. De muziekkunst brengt mensen samen om hun gedeelde passie te beleven, zonder onderscheid te maken tussen leeftijd, geslacht en/of achtergrond.
Aan een erkenning als immaterieel cultureel erfgoed gaat een heel proces vooraf. De minister vraagt naar de betrokkenheid van de mensen die waarde hechten aan het erfgoed en een actieplan om de toekomst van de traditie te waarborgen. De betrokkenheid creëerde de Benelux Jachthoornfederatie, aanvrager van de erkenning, via interviews, een enquête en verschillende bijeenkomsten met vertegenwoordigers uit de negen jachthoorngroepen. Centrale vragen waren “Wat leeft er binnen de jachthoornwereld? Waarom is de muziekkunst belangrijk voor de betrokkenen? Wat gaat er goed of minder goed?” Door deze vragen te beantwoorden konden prioritaire acties bepaald worden die nodig zijn om de muziekkunst te kunnen doorgeven aan de volgende generatie jachthoornblazers.
Deze erkenning als immaterieel erfgoed toont dat iedereen die bij het jachthoornblazen betrokken is, waarde hecht aan de muziektraditie. Ze zijn zich bewust van mogelijke kansen en bedreigingen en willen actief inzetten op een duurzame toekomst van de muziekkunst. De Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel Cultureel Erfgoed erkent dat engagement.”
Anaïs Verhulst van CEMPER, Centrum voor Muziek- en Podiumerfgoed, begeleidde de jachthoornblazers met de aanvraagprocedure en zal hun erfgoedwerking in de toekomst verder opvolgen.
De opname in de Inventaris Vlaanderen geeft de mogelijkheid om een grotere bekendheid te geven aan deze muziekkunst. Door stil te staan bij de toekomst van de traditie, wordt de jachthoorngemeenschap zich nog meer bewust van de kansen en bedreigingen van hun erfgoed. Dit stimuleert hen om effectief te blijven denken en werken aan het in stand houden van de muziekkunst in al haar facetten en met haar tradities.
Zondag 22 september 2019 verzamelen alle jachthoorngroepen zich in het Fort II te Wommelgem om de opname in de Inventaris Vlaanderen te vieren met een groot jachthoornfestival. Een gratis evenement waarbij iedereen de muziekkunst kan komen ontdekken. Meer info volgt binnenkort.
