Acht tips voor het bewaren van je fotocollectie

De meesten van ons hebben ze nog. In kleur of zwart-wit, afgedrukt op mat of blinkend fotopapier. Of als dia’s in rammelende dozen. 

En we willen ze nog lang bewaren (want – geef toe – ze zien er soms veel beter uit dan onze digitale foto’s). Fotoafdrukken, dia’s of negatieven zijn allemaal het resultaat van chemische processen. Dat maakt hen uiterst gevoelig voor schade en verval. Vaak verliest het materiaal al na enkele jaren spontaan aan kwaliteit. Met een goede bewaring kan je dit proces vertragen. 

Hieronder geven we je enkele tips voor de bewaring van losse foto’s, dia’s, negatieven of fotoalbums. Heb je speciale fotografische formaten (bv. glasnegatieven, polaroids, …)? Neem dan contact met ons op of kijk bij de links.

1. Bewaar foto’s los
   Haal de foto’s uit het fotoalbum, als dat mogelijk is. Voor een goede bewaring zijn losse foto’s te verkiezen. 
2. Bewaar zwart-wit- en kleurenfoto’s apart
   De chemische samenstelling van kleurenfoto’s is anders dan die van zwart-witfoto’s. Hierdoor kunnen chemische processen ontstaan die de bewaring niet ten goede komen. Daarom bewaar je ze best niet samen.
3. Haal dia’s uit hun glazen houder
   Tussen dia en glas kan een microklimaat ontstaan dat het verval versnelt. Haal ze daarom uit het glazen raampje.
4. Kies het geschikte materiaal om je foto’s (individueel) te verpakken
   De keuze van verpakkingsmateriaal hangt onder meer af van hoe vaak je de foto’s nog zal raadplegen. Als dat niet vaak is, kies dan voor papier als verpakking. Dit is ook het beste materiaal voor duurzame bewaring. Kies voor ongebufferd zuurvrij papier dat voldoet aan de PAT-norm (Photographic Activity Test). Gebruik zeker geen pergamijn (doorschijnend papier dat soms in fotoalbums zit). Het papier plooi je langs de vier zijden om de foto. Wellicht volstaat 1 formaat van papier hiervoor.
   Als de foto’s nog vaak geraadpleegd worden, kies je voor mapjes in doorschijnende kunststof. Ook dit moet voldoen aan de PAT-norm. Als je mapjes in kunststof gebruikt, moet je misschien verschillende formaten aanschaffen.
   Informatie over dit materiaal vind je in de link naar het Rijksarchief en leveranciers vind je op de site van TRACKS (zie hieronder).
   
5. Bewaar negatieven (en bij voorkeur ook dia’s) in gebufferd papier
   Informatie over dit materiaal vind je eveneens bij het Rijksarchief en leveranciers vind je op de site van TRACKS (zie hieronder). 
6. Bewaar het ingepakte materiaal in dozen
   De ingepakte foto’s en dia’s bewaar je best horizontaal (dus liggend) in dozen. De dozen moeten eveneens voldoen aan de PAT-norm. Stapel niet te veel foto’s op elkaar per doos. Kies dozen die zo goed mogelijk aansluiten op het formaat van de foto. Bewaar kleurenfoto’s en zwart-witfoto’s in aparte dozen.
7. Hou rekening met licht, lucht en temperatuur
   Voor zowat alle materiaal dat je wil bewaren, geldt: bewaar in een ruimte met zo weinig mogelijk schommelingen in temperatuur en luchtvochtigheid, liefst iets koeler en met weinig direct licht. Voor fotografisch materiaal gelden er per materiaalsoort bijzondere richtlijnen: kleurenfoto’s, polairoids en kleurnegatieven bewaar je best koud (3°C), zwartwit-negatieven op 13° en zwart-witfoto’s op 18°. 
8. Wees voorzichtig bij raadpleging
   Wanneer je de foto’s of dia’s wil raadplegen, raak de afbeelding dan niet aan en stel ze niet bloot aan direct of fel licht. 

Nuttige links

Op deze websites vind je meer informatie. Je vindt er ook info over de bewaring van speciale fotografische materialen zoals polaroids en glasnegatieven.

• Via TRACKS vind je links voor het professioneel bewaren van fotoarchief
• Rijksarchief België maakte een lees- en bruikbare handleiding voor de bewaring en het beheer van een fotoarchief (2011)
• Ook op TRACKS vind je een lijst van leveranciers van conservatie en restauratiemateriaal (waaronder zuurvrij papier en zuurvrije dozen)