Boek en expo: En avant, Marche!

Vlamo vierde in 2012 haar tienjarig bestaan en liet die verjaardag niet onopgemerkt voorbijgaan! De organisatie vond het een uitgelezen moment om de geschiedenis van de instrumentale amateurmuziekbeoefening in Vlaanderen en haar erfgoed in de kijker te zetten. Onder de titel En avant, marche! verscheen een prachtige publicatie; het Huis van Alijn opende de deuren van een gelijknamige tentoonstelling.

Al meer dan twee eeuwen maken amateurmuziekverenigingen deel uit van het maatschappelijk en sociaal leven. De geschiedenis van de amateurmuziekbeoefening is dan ook zeer divers en ongemeen boeiend. Ze vertelt het verhaal van ontelbare dirigenten, muzikanten en bestuursleden, van vriendschap, ontspanning, plezier en gelijkgestemdheid, maar ook van kleinmenselijke aanvaringen, politieke twisten, jaloezie en rivaliteit. Van operapotpourri’s, dansen en marsen, originele blaasmuziek, filmmuziek of popsongs. Van repetitielokalen, straten en pleinen, kerken, kiosken, het café en culturele centra. Haar geschiedenis vertelt over nationale feestdagen, begrafenissen en huwelijksmissen, concours, stoeten, kermissen, teerfeesten of de inhuldiging van een monument. Over triomfen en nederlagen. Over vasthouden aan de traditie en streven naar verjonging en vernieuwing. En ook vandaag zijn er nog steeds zo’n duizendtal verenigingen actief.

De viering van 10 jaar Vlamo vorig jaar biedt de ideale gelegenheid om het rijke verleden en heden van de amateurmuziekbeoefening in Vlaanderen en Brussel meer onder de aandacht te brengen. De Vlaamse amateurmuziekorganisatie verenigde haar krachten met tal van partners om een ode te brengen aan dit levend erfgoed.

In november verscheen de publicatie En avant, marche!, die een uitgebreid historisch overzicht bevat op de instrumentale amateurmuziekbeoefening door musicoloog en Vlamo-directeur Jan Matthys, een bijdrage over de Vlaamse majorettes door historica Hanne Delodder en een reportage van freelance journaliste Marijke Libert. Maar bovenal is En avant marche! een prachtig fotoboek, dat niet alleen op het verleden focust, maar ook een actueel beeld schetst van de blaas- en majorettekorpsen. Want naast de honderden archieffoto’s die het amateurmuziekleven in de twintigste eeuw illustreren, bevat het boek ook een unieke portrettenreeks die Stephan Vanfleteren speciaal voor deze publicatie maakte.

Tegelijk blikt ook het Huis van Alijn terug op de 200 jaar oude geschiedenis en het erfgoed van fanfares en harmonieën met een tentoonstelling. Het museum ging daarvoor op zoek naar archiefdocumenten en objecten die doorgaans verscholen blijven in repetitielokalen of bij muzikanten thuis. De expo toont tal van affiches, reglementen, ledenlijsten, partituren, concertagenda’s, muziekinstrumenten en uniformen en biedt zo een inkijk in het verenigingsleven en tradities van muziekmaatschappijen. Tegelijk werden de vele authentieke foto’s die in de muziekverenigings- en privéarchieven opdoken door de medewerkers van het Huis van Alijn gedigitaliseerd. Via de website van het museum worden ze ook toegankelijk gemaakt.

De portretten van Stephan Vanfleteren zijn door sounddesigner Stef Van Alsenoy samengebracht tot een audiovisuele presentatie die getoond wordt op de tentoonstelling. Als voorsmaakje op het boek en de expo kan je deze presentatie ook bekijken via de website van de fotograaf.

En avant, marche! Over majorettes, harmonies, fanfares en andere blaasorkesten, een uitgave van Vlamo met foto’s van Stephan Vanfleteren, Veurne, Uitgeverij Hannibal, 2012, 288 p., ISBN 978 94 9137 624 5. Het boek is verkrijgbaar bij de uitgeverij, in de boekhandel of in de museumshop van het Huis van Alijn.

De expo En avant, marche! loopt nog tot 15 september 2013 in het Huis van Alijn, Kraanlei 65, 9000 Gent.

Projectpartners voor boek en/​of tentoonstelling zijn het Centrum voor Beeldexpressie en Resonant.