Home Nieuws Het lange leven van een lofzang: ‘Kuringen, mijn …

Het lange leven van een lofzang: ‘Kuringen, mijn lief geboortedorp’

Kuringen, mijn lief geboortedorp,
Waar de Demer door de groene weiden stroomt.
Aan u heb ik mijn hele hart verpand,
't Is het mooiste plekje van ons land.
-

Je leest de eerste verzen van Kuringen, mijn lief geboortedorp. In 1956 schreef de toneelschrijver, ‑regisseur en ‑acteur Nef Becks het lied naar aanleiding van een filmproductie over het gelijknamige dorp. Schoolleraar Alfons Bortels zette de tekst op muziek en muzikant Hugo Schraepen zong het in. Anno 2023 leeft het lied nog sterk onder de Kuringenaren. Hoe komt dat? Waar kan je het horen en bestuderen? En wie was Nef Becks eigenlijk?

Een charismatische Nef Becks als acteur

In 1949 stond Becks aan de wieg van een openluchtspektakel over Onze-Lieve-Vrouw van Fátima (Portugal). De productie werd een daverend succes dat een ongeziene mensenmassa naar het stille Limburgse dorp lokte. Enkele jaren later was hij medeoprichter van de Toneelgroep O.L.V. van Fatima, die als deel van de gelijknamige cultuurvereniging uitgroeide tot een begrip in het amateurkunstenlandschap van Midden-Limburg. Omdat CEMPER in de komende jaren meer amateurkunstenerfgoed in kaart wil brengen, zocht collega Didier – tevens partner van een kleindochter van Nef – zijn archief bij elkaar. Ook voerde hij verschillende gesprekken met familie en bekenden van de schrijver.

Daaruit bleek dat het lied tot op vandaag een grote impact heeft in Kuringen. Volgens Nefs jongste zus, Gaby Lemkens-Becks, laten vele mensen die er zijn geboren en getogen optekenen dat het lied wordt gezongen op hun uitvaart. Niet toevallig hebben deze mensen de toneel‑, turn‑, koor- en orkesttakken van de Fatimavereniging – die actief bleef tot midden in de jaren 70 – bewust meegemaakt. Het lied van Kuringen behoort ook nog tot het repertoire van het Koninklijk Sint-Ceciliakoor van Kuringen, bijvoorbeeld op de jaarlijkse Sint-Gertrudisfeesten. Daarvoor is de oorspronkelijke melodie aangepast voor een eenstemmig koor.

Nef Becks schreeft in 1956 een ode aan Kuringen

Dat we vandaag nog naar Kuringen, mijn lief geboortedorp kunnen luisteren, is een klein gelukje. De originele filmopnames uit 1956 (opgenomen op achtmillimeterbanden) werden lang als verloren beschouwd, totdat Heemkunde Hasselt Kuringen de beeldband in handen kreeg van Fons Willems, wiens vader Antoine de film heeft gemaakt in opdracht van het Davidsfonds, met steun van de Sint-Vincentiusvereniging en lokale middenstand. De geluidsband was evenwel onvindbaar, maar dankzij een opname van een screening van de film beschikken we toch over het geluid. Deze werd digitaal over de originele beelden geplakt, zodat de film tot op de frame kan worden bestudeerd. In de opname hoor je Hugo Schraepen, al mist het de laatste strofe. Daarnaast is er een opname van een opvoering van de eerste, tweede en laatste strofe door het Koninklijk Sint-Ceciliakoor van Kuringen.

Het laatste woord over Kuringen, mijn lief geboortedorp is alleszins nog niet geschreven. Volgens auteur André Convents – die in 2012 een boek schreef over de Fatima’ — bevinden meester Bortels’ handgeschreven toonladders met melodie zich nog altijd in het archief van de heemkundige kring. CEMPER ondersteunt de kring bij de inventarisering van hun Fatima-archief en hoopt uiteraard dat zulke schatten met grote historische‑, educatieve- en belevingswaarde, snel boven water komen!

Kuringen, mijn lief geboortedorp’ gedrukt in het programmaboekje van de Sint-Gertrudisfeesten van 1973

CEMPER wil Erik en Marleen Becks (zoon en oudste dochter van Nef), Gaby Lemkens-Becks (zijn jongste zus), Jan Lemkens (zoon van Gaby), Kris Leenaers (Heemkunde Hasselt Kuringen), Jonas Albert (Koninklijk Sint-Ceciliakoor) en André Convents (auteur van het Fatimaboek) bedanken voor hun hulp bij de zoektocht naar Nefs archief en voor hun bijdrages aan dit artikel.

Bronnen en literatuur

  • Becks, N. (1973). Kuringen, mijn lief geboortedorp. In Programmaboekje Parochiale Feesten St. Gertrudis van Kuringen, 3 en 4 augustus 1973 (p. 73). Paardenmarkt Kuringen.
  • Convents, A. (2012). De Fatima’. Eigen beheer.
  • Davidsfonds Kuringen (2004). Hasel. 
  • Ghysen, R. (2014). Hasseltse Bands 1945 – 2000. Het Stadsmus.
  • Vereniging Onze-Lieve-Vrouw van Fatima Kuringen (2004). Hasel.
  • Willems, J.A. (Regisseur). (1956). Kuringen [Film]. Davidsfonds.

Ook interessant

08 okt. 2024

Topstuk voorgesteld: Bundel toneelprogramma’s met het toneelstuk Athanes

De belangrijkste sporen van toneel in jezuïetencolleges zijn toneelteksten en -programma's. In de Antwerpse Universiteitsbibliotheek wordt een bundel…
Lees meer
16 sep. 2024

Noord-Indische klassieke muziek: een traditie van meester op leerling doorgegeven

Haroun Iqbal, jazzgitarist en componist, verdiepte zich samen met Asad Qizilbash in de wereld van Noord-Indische klassieke muziek dankzij een meester…
Lees meer
02 sep. 2024

Topstuk voorgesteld: Schets van Beethovens eerste pianosonate

In mei 2024 kocht de Vlaamse Gemeenschap compositieschetsen van de eerste pianosonate van Ludwig van Beethoven aan. Wij gingen in gesprek met Beethov…
Lees meer
28 aug. 2024

‘Beleving’ belicht Limburgs immaterieel erfgoed

Het Limburgs Volkskundig Genootschap, hun partners en vrijwilligers brachten 101 levende gebruiken en tradities uit Limburg in kaart en beeld. Daarbi…
Lees meer