Muziek- en podiumerfgoed op Erfgoeddag 2023

Dieren en erfgoed, wat hebben ze met elkaar te maken? Met bijna 1.000 activiteiten wordt Erfgoeddag op zondag 23 april beestig! Wij selecteerden per provincie een aantal activiteiten waarbij muziek- of podiumerfgoed centraal staat. Het volledige programma vind je op www​.erfgoeddag​.be.

Antwerpen

Bach, Biber en beestige improvisaties
Museum Vleeshuis

Muzikale duizendpoten Anthony Romaniuk (klavecimbel) en Toshiyuki Shibata (traverso) improviseren er op los tijdens 3 korte concerten van telkens ¹⁄₂ uur. Hun vertrekpunt zijn de werken van de barokcomponisten Bach en Biber, maar ze belanden al spelend in de dierenwereld, waarbij vogel- en andere dierengeluiden in hun spel sluipen.

Heinrich Ignaz Franz Biber (1644−1704) was een virtuoze violist en componist. Een van zijn meesterwerken is de Sonata violino solo representativa, ook wel ​‘Vogelsonate’ genoemd. Op meesterlijke wijze imiteert hij hierin de zanggeluiden van verschillende vogels. Vandaag brengen Romaniuk en Shibata een versie op klavecimbel en traverso. Wie herkent de nachtegaal, de koekoek, de kwartel, de kip, de haan? En hoor je daar ook een kikker en een kat?

Waar: Museum Vleeshuis, Vleeshouwersstraat 38, 2000 Antwerpen
Wanneer: 10u30, 11u30 en 12u30
Reserveren is niet nodig.

Professor Sikkepit en zijn fenomenale vlooiencircus
Maagdenhuis

Professor Sikkepit zijn vlooiencircus is één van de kleinste circussen ter wereld. Sommige van de artiesten zijn zo klein dat je ze enkel kan waarnemen met een vergrootglas of een geoefend oog. Deze vlooien zijn ondanks hun grootte acrobatische wondertjes en ongelofelijke krachtpatsers ! Het Maagdenhuis nodigt u graag uit om zelf te ontdekken tot welke fantastische dingen ze in staat zijn.

Waar: Maagdenhuis, Lange Gasthuisstraat 22, 2000 Antwerpen
Wanneer: doorlopend korte optredens tussen 13u30-17u00

Loslopende paardjes in de stad
Reuzen Mechelen

Opgepast voor loslopende paardjes die uit de stal uitbreken uit het Hof Van Busleyden en vrolijk gaan rondhuppelen naar de Veemarkt, theater DE MAAN en terug. Wie weet kom jij ze ook wel ergens tegen tijdens Erfgoeddag. Verboden te voederen, aaien mag.

Waar: Verschillende locaties in Mechelen centrum
Wanneer: 10u00-17u00

DE MAAN

Beestig atelier van DE MAAN i.s.m. Natuurpunt (5 – 12j)

Op deze beestige Erfgoeddag kan je bij DE MAAN niet enkel KOEKELOEREN. Ook niet PAPEGAAIEN of na-APEN, neeeeee, laat je meest DIERLIJKE creatieve oprispingen maar los.

We VLIEGEN er samen in en knutselen een BEESTIG hoofddeksel met ons geHAMSTERd materiaal. Dat wordt KRAAIEN van plezier!

De Beestige geheimen van theater DE MAAN

Ssjt! Het wordt langzaam donker en de voorstelling begint. We zien een wolf een trui breien, een mier gewichtheffen en een varken de tango dansen. Het figurentheater is magisch! Maar hoe komen de poppen en figuren eigenlijk tot leven? Welke materialen en technieken gaan erachter schuil? Paul Contryn en Katinka Heremans tonen jou en je hele familie de beestige en geheime ​‘mechanieken’ van theater DE MAAN van 1948 tot nu!

Waar: DE MAAN, Minderbroedersgang 3, 2800 Mechelen
Wanneer:

• Beestig atelier van DE MAAN i.s.m. Natuurpunt: 13u30-15u00
• De beestige geheimen van theater DE MAAN: 16u00-17u00

Reserveer via https://​www​.demaan​.be/​n​l​/​e​r​f​g​o​e​d​dag23

Limburg

Beestige Beiaardmuziek
Beiaard Genk, Sint-Martinuskerk

Dieren vormen de inspiratie van veel muziek, zowel voor liederen, filmmuziek als klassieke muziek. Vraag je favoriete dieren-verzoeknummer op voorhand aan en kom live de uitvoering hiervan door de beiaardier bijwonen hoog in de toren.

Heb je geen favoriet nummer, dan ook ben je welkom om kennis te maken met onze Genkse beiaard tijdens een geleid torenbezoek. Als er een groep mensen zich onder verzameld heeft, wordt er samen naar boven gegaan.

Waar: Sint-Martinuskerk, Berglaan z/​n, 3600 Genk
Wanneer: 13u00-17u00
Vraag je verzoeknummer aan: beiaard@​genk.​be

Documentaire A musical journey
The Roxy Theatre Koersel & ECRU

In A musical journey volgt regisseur Astrid Mertens componist en pianist Walter Hus terwijl hij muziek bedenkt voor een nieuwe voorstelling van Isabella Soupart. Tussendoor staat hij stil bij de weg die hij als muzikant en componist heeft afgelegd. Portret van een man in wie de speelvogel nog altijd springlevend is.

Waar: Brasserie Thier, Mart 17, 3580 Beringen
Wanneer: 22/04/2023, 17u00-18u15
Reserveren is niet nodig.

Academie Beringen & ECRU
Academie Beringen heeft verschillende activiteiten voor jou in petto:

Met unieke orgelconcerten zet stad Beringen de beschermde orgels in de kerken van Beringen-Centrum, Koersel en Paal in de kijker. Deze orgels stammen uit de periode 1835 tot 1855. Professionele muzikanten geven drie betalende orgelconcerten. Daarnaast brengen leerlingen, ensembles en alumni van Academie Beringen en leerlingen van bevriende academies drie gratis concerten.

Tijdens de workshop ​‘Doe-orgel’ voor kinderen op zaterdag 22 april bouw je samen een klein pijporgeltje, van plank en pijp tot instrument! Leer hoe een orgel zo fijn en tegelijk zo luid kan klinken en wat we bedoelen met alle registers optrekken.

Tijdens de workshop Kunstenbad ​‘Karnaval van de dieren’ op zondag 23 april gaan kinderen aan de slag met liedjes, instrumenten en met de muziek van Karnaval van de Dieren van Camille Saint-Saëns.

Meer info en inschrijven: https://​www​.beringen​.be/​A​c​a​demie

Vlaams-Brabant

Dansen op uniek zwart perkament
Alamire Foundation

In de kluizen van KBR vind je een uitzonderlijk handschrift, het basse danse-manuscript van Margaretha van Oostenrijk. Het laat-vijftiende-eeuws boek bevat dansen die zijn genoteerd op perkament. Het perkament, gemaakt van dierenhuid, is zwart gekleurd, wat zeer uitzonderlijk is. Daarop zijn tekst en muziek genoteerd in kostbare gouden en zilveren inkt. Niet alleen deze luxueuze uitvoering springt in het oog, het handschriftje is ook een belangrijke bron voor de muziek en choreografie van de middeleeuwse hofdans waarbij de voeten laag bij de grond (“basse danse”) blijven. Maak in deze documentaire kennis met dit kostbare boekje en ontdek de geheimen van de basse danse, de muziek en het ​‘beestige’ perkament.

Waar: Library of Voices (Norbertuspoort), Abdij van Park, 3001 Heverlee
Wanneer: 10u00, 11u00, 12u00, 14u00, 15u00, 16u00 en 17u00
Reserveer je plaatsen via https://​www​.leuven​.be/​p​e​r​k​ament

Word beiaard-dier voor één dag
Campanae Lovanienses

De Leuvense beiaardiers wijden kinderen graag in in de geheimen van het beiaard. Want ooit hebben ze opvolgers nodig! Kan jij noten lezen? Dan leert een beiaardier je liedjes spelen over dieren, zoals ​‘Ik zag twee beren’, ​‘De kikker’ of ​‘De vogeltjesdans’. Zo mag jij je voor één dag beiaard-dier noemen.

Op drie locaties in Leuven:

• Sint-Pieterskerk, Grote Markt 1, 3000 Leuven | 10u45-11u45
• Sint-Jan-de-Evangelistkerk, Abdij van het Park 7, 3001 Leuven | 13u00-14u00 en 15u00-16u00
• Universiteitsbibliotheek KU Leuven, Monseigneur Ladeuzeplein 21, 3000 Leuven | 14u00-15u00 en 15u15-16u15
  • Reserveer: https://​bib​.kuleuven​.be/​e​r​f​g​o​eddag

Middeleeuwse dierenliederen
Cantus Planus

Net als nu was muziek belangrijk in de Middeleeuwen. Muzikanten waren de nieuwsankers van die tijd en zorgden voor vermaak in de dorpen en stadjes. Daarin spelen dieren vaak een centrale rol. Andere liederen gaan dan weer over heiligen die een band hebben met dieren. Denk aan Quirinus, patroonheilige van paarden en runderen, of Sint Franciscus die zelfs een wolf kon temmen. Dit concert door het Leuvense Gregoriaanse koor Cantus Planus onder leiding van Gilbert Huybens is een genot voor het oor.

Waar: Sint-Jan-de-Evangelistkerk, Abdij van het Park 7, 3001 Leuven
Wanneer: 14u00-15u00 en 16u00-17u00

Animal Parade – Orgelconcert
Leuven Orgelstad

Tijdens dit concert leer je het orgel kennen zoals je het nog nooit eerder hoorde. Eerst krijg je een intro over het stadsorgel, waarbij je het instrument van dichtbij kan bekijken. Vijf jonge orgelstudenten van LUCA School of Arts — Campus Lemmens nemen plaats aan het klavier: Marie Petit, Hanna Ziminska, Lander Bikkembers, Wieland Claes en Stan Van Rompay. Ze spelen niet alleen dierenliederen of liederen uit dierenverhalen, maar laten zich ook inspireren door dierengeluiden en de dierenwereld. Een muzikaal avontuur met verrassende imitaties en improvisaties voor jong en oud.

Waar: Predikherenkerk, O.L.V.-straat, 3000 Leuven
Wanneer: 14u30-16u00

Brussel

Conservatorium Brussel

Beestige muziek

‘Beestige muziek’ bestaat uit een aantal mini-concertjes waarop composities vertolkt worden die rechtstreeks geïnspireerd zijn op dieren. Op het programma staat werk van de grootste ornitholoog-componist ooit: Olivier Messiaen, naast ook werk van Benjamin Britten en Karlheinz Stockhausen. Met zijn Tierkreis of Dierenriem krijgen ook de dieren uit de kosmos alle aandacht.

Beesten in de bib

In heel wat composities zijn er verwijzingen naar dieren. Denk maar aan Het Zwanenmeer van Tchaikovsky of het Kattenduet van Rossini. Maar het dierenrijk heeft ook heel wat vormgevers van muziekdrukken geïnspireerd. Met als gevolg dat onze muziekbib niet zo heel veel verschilt van een echte zoo. Zo ook hebben wij aparte vitrinekasten — noem het gerust ook kooien — voor de zoogdieren, de vogels en de vissen. Onze oudste dieren dateren uit de 15^e eeuw en zien er nog verrassend levendig uit. Onze jongste is een zingend varken uit 2017. We hebben ook gemerkt dat er niet alleen beesten op de partituren voorkomen, maar helaas soms ook in de partituren. Die beesten zelf zijn weg — dat is maar goed ook -, maar hun sporen zijn nog altijd zichtbaar.

Waar: Conservatorium Brussel, Regentschapsstraat 30, 1000 Brussel
Wanneer:

• Een miniconcert duurt gemiddeld 15′ en de uitvoeringen zijn verspreid over de middag. Tussendoor kan de tentoonstelling bezocht worden.
• De tentoonstelling in de bibliotheek is te bezichtigen van 12u00-18u00

Beiaardconcert door Eddy Mariën
Visit Halle & vzw Den Ast

De Halse stadsbeiaardier Eddy Mariën stelt speciaal voor Erfgoeddag 2023 een playlist samen van ​‘beestige’ nummers. Vanop een terrasje in de omgeving van de Grote Markt kan je genieten van dit gratis concert. Wil je liever in alle rust naar dit concert luisteren? Ga dan naar het Mariahof (tussen de Dekenstraat en de Vestingstraat). In deze kleine oase middenin de stad wordt er een rustig luisterhoekje ingericht.

Waar: Sint-Martinusbasiliek Halle, Grote Markt 1, 1500 Halle
Wanneer: 14u00-15u00

Beestige muziekinstrumenten
Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis

Wist je dat we zonder dieren veel muziek zouden moeten missen? Heel wat muziekinstrumenten zijn immers gemaakt van materialen van dierlijke herkomst. Geitenvellen worden gerecycleerd als trommelvellen en de botten van slachtvee worden vermalen om lijm te maken die violen, gitaren en heel wat klavierinstrumenten bij elkaar houdt. Blokfluiten, dwarsfluiten en klarinetten werden vroeger verfraaid met olifantenivoor, en de huid van schildpadden werd bewerkt om klavecimbels, piano’s en zelfs violen op te smukken. Vandaag hoeft gelukkig geen enkel dier nog te lijden voor de productie van een muziekinstrument! Benieuwd welke dieren onsterfelijk werden via muziekinstrumenten, en op welke manier? Kom dan zeker een kijkje nemen in de concertzaal van het MIM. Verwacht je aan een pop-up expo met de gebruikte materialen en enkele instrumenten waarin de dieren verder leven, met mondelinge toelichting.

Waar: Muziekinstrumentenmuseum, Hofbergstraat 2, 1000 Brussel
Het museum kan bezocht worden volgens de geldende tarieven, de pop-up expo is gratis, maar enkel te bezoeken van 14u tot 16u30.

Oost-Vlaanderen

Tentoonstelling rond De Vlaamse Leeuw
Hogeschool Gent, School of Arts, Muziekbibliotheek

Als er een dier is dat kracht en identiteit symboliseert dan is dat zeker de leeuw. De leeuw komt vaak voor op vlaggen en wapenschilden, maar is ook onderwerp van allerlei patriottische liederen en muziekstukken. De Vlaamse Leeuw, het Vlaams volkslied, van de Gentse componist Karel Miry is daar zonder twijfel de bekendste van. De Muziekbibliotheek heeft het oorspronkelijke manuscript van dit muziekstuk. Maar er is meer. De leeuw komt ook voor in tal van andere muziekstukken, en dit niet altijd in een Vlaamse context. De Muziekbibliotheek stelt een reeks partituren tentoon waarin het dier in voorkomt.

Waar: Muziekbibliotheek, Geraard de Duivelstraat 5, 9000 Gent
Wanneer: 10u00-17u00

Harry Malter
Cultuurdienst Destelbergen, Erfgoed Viersprong, Gemudes, Heemkundige kring De Oost-Oudburg & Familiepark Malter, met dank aan Huis van Alijn

De cultuurdienst organiseert naar aanleiding van Erfgoeddag en 45 jaar Harry Malter een boeiende tentoonstelling rond het lokale circuserfgoed uit onze gemeente. Geschikt voor alle leeftijden. Kom langs tijdens Erfgoeddag op zondag 23 april in het GOC en ontdek meer over het circusverleden van Harry Malter.

Waar: GOC Destelbergen, Kerkham 2 – 4, 9070 Destelbergen
Wanneer: 11u00-17u00
Deze tentoonstelling loopt nog tot 30/09/2023.

Meer info: https://​www​.destelbergen​.be/​v​r​i​j​e​-​t​i​j​d​/​e​r​f​g​o​eddag

Beestig Erfgoed Circus
Eddy Ruyssink & Dienst toerisme Herzele

Al vanaf zijn vroege jeugd verzamelt Eddy Ruyssink alles wat maar met circus te maken heeft. Hij tikte een dikke 25 jaar geleden drie oude circuswagens op de kop en gaf ze een plekje bij zijn boerderij. Daarna kwam hij op het idee om zijn hele verzameling tentoon te stellen. Eddy trad samen met zijn vrouw op en gaf circusvoorstellingen met een geit, een haan en een chinees biggetje. Speciaal voor de Erfgoeddag bedacht hij een nieuw programma. Komt dat zien, in circusmuseum Paradiso!

Al 25 jaar runt de 71-jarige Eddy Ruyssink een heus internationaal circusmuseum dat gratis toegankelijk is op iedere eerste en derde zondag van de maand in de maanden april tot en met september.

Waar: Circus Paradiso, Borsbekestraat 4, 9551 Ressegem-Herzele
Wanneer:

• Het museum is gratis toegankelijk van 15u00-18u00
• Om 16:00 uur wordt een showtje georganiseerd waar 2 euro toegang per kind voor wordt gevraagd.

Meer info: https://​www​.herzele​.be/​a​c​t​i​v​i​t​e​i​t​e​n​/​d​e​t​a​i​l​/​4​9​8​0​/​b​e​e​s​t​i​g​-​e​r​f​g​o​e​d​-​c​ircus

West-Vlaanderen

Historische podiumbeesten
Cultuurcentrum Brugge & Anima Eterna Brugge

Ontdek de collectie theatererfgoed van de Stadsschouwburg Brugge. Via een zelfstandig bezoek maak je kennis met uniek theatererfgoed en ga je zelf aan de slag met de geluidsmachines! Daarnaast maak je tijdens een miniconcert kennis met Anima Eterna Brugge. 47 muzikanten onder leiding van Jos van Immerseel presenteren je de klassieke muziek van Franz Schubert. Achter die muziek schuilt een berg immaterieel erfgoed. Wat hoorden de muzikanten van toen? Op welke instrumenten speelden ze? En welke dierlijke materialen komen er aan te pas? De muzikanten vertellen je alles over hoe klassieke muziek vroeger werd uitgevoerd.

Tijdens een gegidste rondleiding duik je in de collectie theatererfgoed van de 19^de-eeuwse Brugse Stadsschouwburg. Ontdek theaterspots, attributen en geluidsmachines uit meer dan 150 jaar theatergeschiedenis en laat je onderdompelen in de theatermagie. De weg leidt door de hele Schouwburg. Kom je mee ontdekken waar de dieren zich verborgen houden? Na de rondleiding kan je rekenen op een gereserveerd plekje voor een miniconcert van Anima Eterna Brugge.

Waar: Koninklijke Stadsschouwburg Brugge, Vlamingstraat 29, 8000 Brugge
Wanneer:

• Tentoonstelling: 9u00-13u00
• Miniconcerten starten om 10u00, 11u00 en 12u00
• Rondleidingen starten om 9u00, 10u00 en 11u00

Reserveren voor de rondleiding doe je via https://​www​.erfgoedcelbrugge​.be/​e​r​f​g​o​e​d​d​a​g2023

Beiaar(d)dieren in het Belfort
Brugse kokkenspelvereniging

Op Erfgoeddag bespelen gevorderde leerlingen van de Koninklijke Beiaardschool Jef Denyn uit Mechelen (afdeling Roeselare) de Brugse beiaard. Zet je schrap, want ze brengen voor de gelegenheid een muziekprogramma vol beestjes mee. Beiaard spelen wordt dus even ​‘Beiaar(d)dieren!’ Kom het resultaat in levenden lijve beluisteren op het binnenplein van de Halletoren, of blijf lekker thuis en geniet vanachter je computerscherm.

Waar: Belfort Brugge, Willemijnendreef 32, 8000 Brugge
Wanneer: 11u00-12u00

Marionettentheater Reinaert de Vos aan zee
Marionettentheater Kallemoeie & Stad Oostende, dienst cultuur

Middenin het oude visserskwartier van Oostende bevindt zich de Kallemoeiekelder, het oudste marionettentheater in de ruime regio. Meer dan 150 draadpoppen uit het interbellum en fantastische decors verwelkomen je in de magie van het figurentheater. Eeuw na eeuw, generatie na generatie, is het verhaal van Reinaert De Vos herschreven. Willem, die eerder al Madocke schreef, vond het maar niks dat de avonturen van Reinaert De Vos nog niet in het schoon Vlaams waren verteld en hij zette zich aan het werk. De huidige ploeg van Kallemoeie durfde het aan om de vondsten van Willem te herschrijven en één en ander toe te voegen.

Waar: Kallemoeiekelder, Sint-Franciscusstraat 37, 8400 Oostende
Wanneer: 10u00-12u30 en 15u00-17u30
Reserveer via http://​www​.oostende​.be/​e​r​f​g​o​eddag

Theaterwandeling De vos in het bos (4 – 8j)
Theater Anna’s Steen & De Haan, Dienst toerisme en cultuur

Duik samen met Vos en Wolf het bos in voor een bijzondere theaterwandeling. Over een hongerige vos die zin heeft in een malse eend, over een kip die heerlijke stenensoep maakt en over een haas die niet ten onder wil gaan. Het verhaal is gebaseerd op zes bekende en minder bekende dierenfabels.

De wandelroute (4,5 km) start aan de ingang van het duinbos in De Haan, t.h.v. Driftweg 24. Volg de borden ​‘knooppunt 55’ en ontdek op zes locaties een QR-code. De zes fragmenten kun je bekijken door de QR-code met je smartphone te scannen.

Waar: de wandeling start aan het bos t.h.v. Driftweg 24 in De Haan en eindigt aan de speelzone Vossenhol.
Wanneer: deze wandeling kan je vrij bezoeken met behulp van je smartphone.
Deze activiteit loopt nog tot 31/12/2023.