Erfgoed gespot! De porseleinkaarten van Koninklijke Harmonie ‘Willen is kunnen’

In december organiseerde CEMPER samen met Erfgoed Viersprong een webinarreeks over het zorgen voor en tonen van archief voor amateur muziek- en dansverenigingen. Eén van de deelnemers speelde bij de Koninklijke Harmonie ​‘Willen is kunnen’ uit Lochristi, die in 2019 tweehonderd kaarsjes uitblies! Naar aanleiding van dit jubileum werd heel wat archiefmateriaal gedigitaliseerd, geklasseerd en uitgebreid beschreven in het jubileumboek 200 jaar Koninklijke Harmonie ​‘Willen is Kunnen’ te Lochristi — 1819 – 2019. Bijzonder zijn de vier porseleinkaarten die werden gedigitaliseerd. 

Porseleinkaarten?

Porseleinkaarten waren de visitekaartjes van de 19^de eeuw. Industriëlen, handelaars en burgers gebruikten ze als statussymbool. Tussen ca. 1825 en 1890 was België zelfs het centrum van de porseleinkaartproductie. Toen al waren ze een heus verzamelobject. 

De naam van de porseleinkaarten verwijst naar hun uitzicht. Op dun wit karton werd een dunne laag porseleinaarde gemengd met loodwit aangebracht. Via lithografie of steendruk werden deze dan bedrukt. De kaarten hebben een vrij specifieke witte glans en textuur en lijken zo wat op porselein. Speciaal aan deze kaarten is dat ze, zelfs na 150 jaar, nog niets van hun glans en kwaliteit verloren hebben. 

Porseleinkaarten vielen uit de mode vanwege het procéde om de ondergrond van het drukwerk te maken. De loodwitte verf was zeer toxisch, wat een risico voor de drukkers inhield. Daarnaast evolueerden de druktechniek naar goedkopere en snellere rotatiedruk en brak de commerciële fotografie door.

Bron: Expertisecentrum voor Technisch, Wetenschappelijk en Industrieel Erfgoed. (2013). Liberaal Archief ontsluit geïnventariseerde collectie porseleinkaarten.

De porseleinkaarten van ​‘Willen is kunnen’

Deze porseleinkaarten zijn een van de oudere stukken uit het harmoniearchief en zeker een van de meest kwetsbare. Dankzij digitalisering kan je ze bekijken via de beeldbank Land van Rode en bij Liberas.