Home Nieuws Topstuk voorgesteld: Rituale Cisterciense

Topstuk voorgesteld: Rituale Cisterciense

Dat gregoriaanse bronnen ook topstukken kunnen zijn, bewijst het Rituale cisterciense dat in 2007 toegevoegd werd aan de lijst Vlaamse topstukken.

Een rituale is een boek met teksten en gezangen die buiten de mis- of officieliturgie vallen, zoals voor andere sacramenten of zegeningen, en is bedoeld voor de celebrant. Het rituale cisterciense is een klein perkamenten handschrift (210x150mm) van 119 folio’s en dateert vermoedelijk uit het eerste kwart van de veertiende eeuw. Het handschrift bevat grotendeels een exsequiale (dodenliturgie) en de aard van de gebeden doet vermoeden dat het een oorsprong kent in de cisterciënzerorde. Ook de blindgestempelde middeleeuwse band verwijst naar die oorsprong. Het is voorzien van zogenaamde duinenkruisjes en het opschrift Liber abbatis beate Marie de Dunis’, wat bevestigt dat het handschrift afkomstig is uit de bekende cisterciënzerabdij van Onze-Lieve-Vrouw Ter Duinen in Koksijde.

Het handschrift is uitzonderlijk omdat het een van de weinige bewaarde handschriften van de voormalige abdij is die muzieknotatie bevat. Het gaat daarbij om zwarte kwadraatnotatie op vier rode lijnen. De teksten van de dodenliturgie zijn vast omlijnd maar de samensteller van het handschrift heeft er voor gezorgd dat de celebrant (de abt of een priester) zich niet zou vergissen wat de melodieën betreft. Ook toen bleek enige houvast wel welkom.

Rituale Cisterciense | Auteursrecht onbekend

Ook interessant

28 mei 2025

“Hip hip hoera. Een plaat waar ik het bestaan nog niet van af weet” - In gesprek met platenverzamelaars Rinus Blijleven en Willy Machiels

De Nederlandse platenverzamelaar Rinus Blijleven vertelde ons over zijn collectie en publicatie van de oudste opnamen van de Lage Landen. Hij bracht …
Lees meer
27 mei 2025

Een muzikale erfenis in goede handen: Zorg dragen voor de nalatenschap van Wim Henderickx

In december 2022 overleed componist Wim Henderickx onverwachts. Binnen het kader van pilootprojecten kunstenerfgoed kon zijn archiefmateriaal duurzaa…
Lees meer
26 mei 2025

Nieuwe toekomst voor de oude bibliotheek van het Mechels Conservatorium

De herbestemming van de bladmuziek en het oude archief van het Mechels conservatorium.
Lees meer
19 mei 2025

Vacature: twee jobstudenten - bladmuziek in RISM

Ben jij een student met kennis van bladmuziek? CEMPER en Stadsarchief Tongeren zoeken twee jobstudenten om deze zomer aan de slag te gaan met drie be…
Lees meer