Feestelijk slotakkoord en publicatie bekronen project REPRISE

REPRISE startte in het coronajaar 2021. Niet zo handig als een participatieve aanpak het uitgangspunt is. Erfgoed Haspengouw en Wederzijds Genoegen, de aanvragers van dit bovenlokaal cultuurprojectproject, zorgden voor een maandelijks digitaal overleg met de stuurgroep die bestond uit één of twee vertegenwoordigers per gemeente. Dat was vaak de cultuurbeleidscoördinator en/​of de voorzitter van de cultuurraad. Die stuurgroep werd aangevuld met de organisaties die partner waren in het project: Academie Haspengouws Podium, CEMPER, Opendoek en Villa Basta.

De vraag naar erfgoedzorg 

CEMPER engageerde zich voor het luik van erfgoedzorg. De antwoorden op de bevraging die bij het begin van het project naar alle amateurverenigingen van Zuid-Limburg was verstuurd, gaven aan dat een tiental verenigingen begeleiding op maat wensten, een ander deel graag wat zou bijleren onder vorm van een cursus en een meerderheid gaf aan dat een brochure over erfgoedzorg ook handig zou zijn. 

Samen met Lieve Opsteyn van Erfgoed Haspengouw legde CEMPER plaatsbezoeken af bij de verenigingen die voor de individuele begeleiding hadden gekozen. Omdat de stuurgroep na een vijftal digitale maandelijkse vergaderingen, snakte naar fysieke ontmoetingen werden de bijeenkomsten van de stuurgroep in het najaar van 2021 zo georganiseerd dat in het eerste deel van de vergadering erfgoedzorgtraject meer aan bod kwam, terwijl het artistieke traject in het tweede uur werd besproken. 

Voor de verenigingen die voor een cursusreeks hadden gekozen, werkte CEMPER een webinarreeks uit voor de eerste jaarhelft van 2022. Dat was een beetje ingegeven door de coronaperikelen en de schrik om alle fysieke bijeenkomsten weer te moeten uitstellen. Uiteindelijk was het ze ook veel gemakkelijker voor de verenigingen om ​’s avonds digitaal aan te sluiten zonder een al te grote verplaatsing te moeten afleggen tussen bijvoorbeeld Voeren en Sint-Truiden.

Artistiek traject met verwijzingen naar het verleden 

Wederzijds Genoegen startte vanaf begin 2022 de uitwerking van het artistieke traject op. Ca. 35 verenigingen wensten deel te nemen, ook al was hun focus de heropstart van het verenigingsleven vanaf september 2022. Zomer 2023 werd als mijlpaal gezet. Om het voor iedere gemeente en de deelnemende verenigingen haalbaar te houden werden zes clusters gevormd. Er moest immers ook rekening worden gehouden met de faciliteiten en de infrastructuur per gemeente want de voorstellingenreeks zou plaatsvinden in de maand augustus. Dus niet zo evident om het nodige ondersteunende personeel of vrijwilligerskorps op te trommelen, laat staan alle verenigingsleden. 

Ondertussen groeide het idee van brochure naar ​‘ruimere’ publicatie waarin ook de verenigingen aan het woord zouden kunnen komen. CEMPER laat hier zich van horen met enerzijds een theoretischer luik over archiefzorg, anderzijds erfgoedtips. 

Augustus 2023 naderde. De 35 verenigingen hadden de opdracht om een voorstelling van 15 à 20 minuten uit te werken om in een reeks van wandelparcours te worden opgenomen. Elke deelnemende vereniging zou maximaal aan drie voorstellingreeksen meedoen. Belangrijk was dat men de voorstelling vrij kon invullen, maar er moest op een of andere manier een verwijzing naar het verleden of naar het erfgoed van de vereniging in verwerkt worden. Het mag gezegd worden dat heel wat verenigingen hier mooi in slaagden. 

De koren, hafa-orkesten en trommelkorpsen gingen grasduinen in het repertoire: een oude mars gecomponeerd een vroegere dirigent werd bovengehaald, een nieuwe mars werd geschreven, liederen in het dialect werden ingestudeerd … De toneelgroepen gingen voor een verkorte en eigen interpretatie van acteervormen of iconische toneelwerken: het leven van Jeanne d’Arc in het Voerens dialect, Shakespeare in 15 minuten, een wagenspel … Enkele verenigingen toonden op de dag van optreden ook hun erfgoed, al was dat niet altijd volgens de erfgoednormen. 

Elke voorstellingsreeks werd afgesloten met de samenzang van het REPRISE-lied. Begeleid door een van de hafa-orkesten namen de deelnemende koren de strofes voor zich en weerklonk het refrein met toehoorders in volle zaal of in de buitenlucht.

Een toekomst voor het erfgoed 

Met de publicatie valt voor een stukje het doek over dit leerrijke project. Sommige verenigingen beseffen nu dat ze maatregelen moeten nemen om hun erfgoed beter te bewaren. Die zullen de volgende jaren nog aankloppen bij Erfgoed Haspengouw en CEMPER, maar kunnen ook nog altijd de webinars herbekijken en de digitale publicatie (met doorverwijzingen naar de CEMPER-praktijkwijzer) raadplegen. 

CEMPER zelf werkt de komende beleidsperiode verder op het erfgoed van de amateurkunsten. REPRISE was een mooie kans om ons al in te werken in de diversiteit van het erfgoed en de nodende ervan bij wat we de ​‘klassieke’ amateurvereniging kunnen noemen: hafa, koor, toneelgroep. Samen met de landelijke steunpunten voor de amateurkunsten en erfgoedcellen hopen we ook diversere groepen te kunnen betrekken.