Verslag rondetafelgesprek: Jongeren aan het dansen 

• Organiseren van vriendjesdagen, activiteiten gelinkt aan feesten zoals Halloween en Sint-Maarten, open lesdagen en vakantiekampjes (laatste week van augustus om te zorgen voor aansluiting met het nieuwe schooljaar).
• Dansworkshops op scholen. 
• Verspreiden van flyers. 
• Het inschrijvingsgeld laag houden om volksdans toegankelijk te houden voor iedereen. 
• Kom-eens-terug-dagen waarop oud-leden worden uitgenodigd. Onder deze oud-leden zijn er ook jongeren (bijvoorbeeld studenten). Door met hen contact te houden, is de kans groter dat ze later terugkeren.
• Nieuwjaarsrecepties waarbij ook ouders worden betrokken in een ongedwongen sfeer waarin verschillende generaties samen dansen. ​“Zoals het moet zijn.” 
• Naamsveranderingen van dansgroepen om een nieuwe dynamiek te creëren (bv. Drieske Nijpers veranderde Maria Katrien naar Maria Maurice, hiermee hopen ze ook meer jongens aan te spreken). 
• Variëren van tijdstippen en lengtes van repetities om aan te sluiten bij verschillende doelgroepen: Variërend van een korte les van een half uur, terwijl ouders in het café iets kunnen drinken, tot een les van twee uur waarin kinderen ook knutselen en vendelen. De meeste groepen komen wekelijks samen. Sommige groepen tweewekelijks omwille van de draagkracht van begeleiders. 
• Aanwezigheid op evenementen van de gemeente voor meer zichtbaarheid. ​“Soms krijgen we de reactie: ​‘ah, bestaan jullie nog?’” 
• Focus op kleuters aangezien zij nog geen hobby’s hebben en het aanbod voor hen beperkt is.

• Succesvolle vakantiekampen trekken deelnemers aan, maar behoud op lange termijn is onzeker. Kampen worden door sommigen gezien als een ​“goedkope babysit” en niet de moeite waard, omdat alle inspanningen weinig opleveren. Anderen vinden dat nieuwe leden werven geen doel op zich moet zijn, maar eerder een bijproduct van het overbrengen van het warme gevoel van samendansen. Zo draagt het bij aan een positief imago en zichtbaarheid. Feit is wel dat de vakantiekampen veel tijdsinvestering vragen. ​“Begeleiders moeten hier een week verlof voor nemen.”
• Vrijwilligers ervaren werkdruk en weinig erkenning.
• Bezoeken aan scholen hebben wisselend succes: Er is aanvankelijk vaak veel enthousiasme, maar kinderen ervaren groepsdruk en volksdans heeft een oubollig imago. Dit roept de vraag op of een naamsverandering (bv. samendansen, danstheater, kringdans) kan helpen of dat het beter is om juist fierheid uit te stralen: ​“wij doen aan volksdans”. Ook leerkrachten zijn niet altijd mee. Het kan helpen om de pedagogische en neurologische voordelen van kringdansen te belichten en te vertellen hoe dans kan aansluiten op de leerdoelen. ​“Samen dansen zorgt voor verbinding, we moeten dat voordeel meer zichtbaar maken.”
• Ouderbetrokkenheid blijkt cruciaal, maar is vaak afwezig. Ook veel ouders zien volksdans als iets oubollig.
• Jongeren ervaren schaamte bij optredens en haken af. Het idee bestaat dat de kostuums een extra drempel kunnen vormen.
• Er ontbreekt een natuurlijke doorstroom van kindergroepen naar volwassengroepen.
• Jongens betrekken bij volksdans blijft een uitdaging.
• Promotiemateriaal verdwijnt in de overvloed aan activiteitenaanbod. Volksdans moet concurreren met andere vrijetijdsactiviteiten, zoals jeugdbewegingen. Vaak krijgen andere activiteiten dan prioriteit en worden de volksdansrepetities makkelijker overgeslagen. De vraag wordt gesteld of het inschrijvingsgeld te laag is, waardoor het als vrijblijvend wordt ervaren.
• Evenementen en promotiemateriaal zorgen niet altijd voor nieuwe leden, wat frustrerend kan zijn voor de vrijwilligers die hier veel tijd in steken.
• Het aantal kinderen van volksdansers of voormalige leden is beperkt. Zodra deze ​“eigen kweek” opdroogt, dreigen sommige groepen te verdwijnen. De Uiltjes kindergroep komt nog wekelijks samen met slechts drie kinderen.

• Gezamenlijke dansmomenten: Kinderen en volwassenen samen laten dansen om de drempel te verlagen. Bijvoorbeeld maandelijkse repetities waarin iedereen kan meedoen (Reintje Vos) of tieners eerder laten komen en hen door het samen oefenen van de passen voorbereiden op de volwassenengroep (Drieske Nijpers). Je kunt jongeren ook een actieve rol geven in de repetities, bijvoorbeeld door hen jongere kinderen te laten helpen, zo betrek je ze meer bij de werking.
• Inzetten op groepsdynamiek en vriendschapsband: Naast dansen ook andere gezamenlijke activiteiten organiseren.
• Sociale media: TikTok en Snapchat inzetten en jongeren zelf content laten maken. En nieuwe initiatieven proberen zoals TikTok-challenges tussen volksdansgroepen.
• Betrokkenheid van ouders vergroten: Ouders nabellen en enthousiasmeren over het talent van hun kind, kinderen iets laten tonen aan hun ouders bij het ophalen, en ouders informeren via sociale media. ​“Een persoonlijke touch helpt veel, maar kost ook veel energie.”
• Dans met attributen: Zoals vendelen en trommelen, dit kan kinderen meer betrekken.
• Projectmatig werken: Jeugd een concreet doel geven om naartoe te werken.
• Intergenerationele projecten: Dansen op scholen en in rusthuizen bevordert betrokkenheid en zichtbaarheid.
• Onderwijs: Het is aangeraden om in te zetten op structurele projecten in plaats van eenmalige dansmomenten. Volksdansgroep Zannekin werd gevraagd om op een school een gemeenschapsdans aan te leren. Ze gingen meerdere keren dansles geven, steeds aan twee verschillende klassen van uiteenlopende leeftijden. De school danst nu telkens op het einde van de maand deze dans om de jarigen van de maand te vieren. Scholen kunnen gebruik maken van CANON cultuurcel om dit te bekostigen en de begeleiders een eerlijke vergoeding te betalen. Het kan helpend zijn om gezamenlijke communicatie te doen naar scholen via Klascement of door de ontwikkeling van een educatief pakket bij een workshop.
• Internationale festivals: Samenwerking tussen groepen voor grotere projecten en internationale festivals, zoals de Européade, om dit toch te kunnen aanbieden aan de leden. ​“Het helpt ook om samen ergens naartoe te kunnen werken.”
• Imago verbeteren: Het warme gevoel van volksdans meer in de verf zetten en inzetten op verbinding. Veel mensen kijken met nostalgie naar volksdans en missen het samen dansen. Daarnaast is het een goede tegenhanger tegenover schermgebruik bij de jeugd. Ouders willen dat hun kinderen verbinding (leren) maken met anderen.
• Contact houden met uitstromende tieners: Probeer een link te behouden, bijvoorbeeld via een whatsapp-groep. Jongeren keren vaak later ook weer terug.
• Schaamte niet internaliseren: Volksdans blijven tonen in het publieke terrein en fierheid uitstralen.
• Kostuums moderniseren: Nieuwe, meer moderne kostuums kunnen helpen om de toegankelijkheid te vergroten. Er wordt geopperd om de traditionele kostuums met een kleine aanpassing te moderniseren, of aan een modern kostuum een traditioneel element toe te voegen.
• Belang van muziek: Muziek is een belangrijke drager van enthousiasme. Het zou goed zijn om het ​‘oubollig’ repertoire te vernieuwen met moderne interpretaties. Hierbij kunnen muziekstudenten en muziekscholen betrokken worden. Het idee wordt geopperd om een databank met toegankelijke, eigentijdse volksdansmuziek op te zetten.
• Documentatie van nieuwe dansen: Bij elk evenement ook proberen enkele nieuwe dansen op de Dansbank te krijgen.
• Waarderen van vrijwilligers en draagvlak bewaken: Volksdanscultuur draait op vrijwilligers, maar dit is moeilijk vol te houden. Het is belangrijk om rekening te houden met de draagkracht van vrijwilligers. Erkenning en waardering voor vrijwilligers is essentieel. Vanuit andere participatieve dansvormen wordt de mogelijkheid geopperd om vergoedingen te hanteren. Anderen vragen zich af of dit mogelijk is zonder de kernwaarden van volksdans te verliezen. Vrijwilligers doen het niet voor de financiële vergoeding, maar het is wel van belang om nog andere, eigen vrije tijd over te houden. Het lidgeld wordt bewust laag gehouden. Een mogelijkheid zou kunnen zijn om flexibiliteit in lidgeldstructuren te overwegen, waardoor er ook wat meer financiële draagkracht komt.

Het gesprek werd als waardevol ervaren door de openheid en uitwisseling van ideeën. Er blijft behoefte aan verdere dialoog, het delen van ervaringen en het samen opzetten van acties. Deze thema’s en vragen worden naar voren geschoven:

Zichtbaarheid en communicatie
Hoe zetten we folk- en volksdans sterker op de kaart? 

• Effectieve communicatiekanalen: sociale media, pers, gemeenschapsevenementen.
• TikTok-challenges en andere creatieve wervingsacties .
• Hoe kunnen we folk- en volksdans aantrekkelijker presenteren aan het brede publiek? 
• Wat kunnen de folk- en volksdansgemeenschap van elkaar leren?

Vrijwilligersbeleid: aantrekken, waarderen en behouden 
Hoe ondersteunen en versterken we onze vrijwilligers? 

• Ervaringen delen over vrijwilligerswerk binnen volksdansgroepen .
• Strategieën om vrijwilligers te waarderen en te motiveren.
• Gesprek over mogelijkheden tot vergoedingen zonder de kernwaarden van volksdans te verliezen.
• Balans tussen inzet en draagkracht.

Folk- en volksdans in het onderwijs: Educatieve kansen en samenwerking 
Hoe integreren we volksdans duurzaam in het onderwijs? 

• Opzetten van schoolprojecten met dans.
• Hoe aansluiten bij leerdoelen en onderwijsbeleid? 
• Gebruik van platforms zoals KlasCement en educatieve pakketten.
• Ervaringen delen van leerkrachten die dans reeds inzetten.

Dansrepertoire en innovatie 
Hoe vernieuwen we het volksdansrepertoire? 

• Modernisering van kostuums en dansstijlen.
• Meer moderne benaderingen van volksdans, inclusief muziek en kostuums.
• Ontwikkeling en documentatie van nieuwe dansen voor de Dansbank. 
• Samenwerking met muzikanten en componisten om eigentijdse volksdansmuziek te creëren.

Ben jij ook zo gepassioneerd door folk- en volksdans en wil je graag mee je schouders zetten onder de toekomst ervan? Laat het ons weten dan nodigen we je uit voor de volgende sessies. 

Heb je een toffe locatie of een activiteit waar we een sessie kunnen organiseren? Wil je graag een ander thema aansnijden dat relevant is voor folk- en volksdans? Aarzel niet en neem contact met ons op!